Top 12 # Soạn Bài Hai Đứa Trẻ Tác Giả Tác Phẩm Xem Nhiều Nhất, Mới Nhất 3/2023 # Top Trend

BÀI LÀM

Bố cục văn bản gồm 2 phần:

Phần 1: Từ đầu đến “nhưng chính chị cũng không có tiền để mà cho chúng nó”. Những tâm trạng, suy nghĩ của Liên và cảnh vật trong buổi chiều tàn.

Phần 2: phần còn lại. Tâm trạng của hai chị em Liên khi ngồi đợi tàu và cảnh vật khi màn đêm buông xuống.

Câu 1.

Cảnh vật trong truyện đã được miêu tả trong:

Thời gian:

Buổi chiều: Phương tây đỏ rực như lửa cháy, những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn, dãy tre làng đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời. Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kên ran ngoài đồng ruộng.

Trời nhá nhem tối

Trời về đêm, những chòm sao lấp lánh.

Không gian:

Dãy phố yên tĩnh. Các nhà đều đã lên đèn.

Chợ tàn. Trên đất chỉ còn lại rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía. Một vài người bán hàng về muộn đang thu xếp hàng hóa.

Đường phố trong đêm vắng. Các nhà đóng cửa im ỉm. Bầu trời hàng nghìn sao lấp lánh nhau.

Cảnh vật được tác giả miêu tả trong cảnh chiều tàn rồi đến đêm. Đây là khoảng thời gian dễ gây cảm xúc nhất. Nhất là với Liên – một cô bé có tâm hồn phong phú với những thăng trầm trong cuộc sống lại càng khiến tâm trạng Liên miên man.

Không gian cũng thật vắng vẻ, nhuốm màu buồn thương, tiếc nuối. Đó là một dãy phố im ỉm với những ánh đèn hiu hắt.

Câu 2.

Thạch lam đã miêu tả cuộc sống và hình ảnh những người dân phố huyện rất bình dị, rất đơn sơ và rất nghèo qua những chi tiết:

Cảnh chợ tàn: Trên đất chỉ còn lại rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía. Một vài người bán hàng muộn đang thu xếp hàng hóa.

Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ở ven chợ cúi lom khom trên mặt đất đi lại tìm tòi.

Trời nhá nhem tối, thằng cu bé xách điếu đóm và khiêng hai cái ghế trên lưng trong ngõ đi ra. Chị Tí, mẹ nó theo sau, đội cái chõng trên đầu và tay mang không biết bao nhieu là đồ đạc. Ngày chị đi mò cua bắt tép, tối đến mới dọn cái hàng nước này dưới gốc cây bàng.

Hai chị em Liên trông coi cửa hàng bé xíu.

Bà cụ Thi hơi điên.

Bác Siêu bán gánh phở trong đêm.

Gia đình bác xẩm ngồi trên manh chiếu hát cho khách qua lại nghe nhưng chưa có khách.

Cả dãy phố vắng lặng, chỉ còn hai chị em Liên ngồi đợi tàu qua.

Cuộc sống của phố huyện nghèo hiện lên thật bình dị nhưng có phần ảm đạm và hiu hắt. Những kiếp người sống cơ cực, quẩn quanh, tăm tối ở phố huyện nghèo.

Câu 3.

Tâm trạng của An và Viên trước khung cảnh thiên nhiên và bức tranh đời sống nơi phố huyện:

“Liên ngồi yên lặng bên mấy quả thuốc sơn đen; đôi mắt chị bóng tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn ngây thơ của chị Liên không hiểu sao, nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn”. Liên buồn, một nỗi buồn không tên, miên man và đầy tiếc nuối. Có lẽ Liên buồn vì những ngày tháng sung túc, vui vẻ của gia đình trước đây ở thị thành đã không còn. Cũng có thể, Liên buồn vì phố huyện nghèo quá, hiu hắt quá. Trong buổi chiều tàn, có rất nhiều thứ khiến tâm hồn người ta lắng xuống và buồn thương.

Liên thương cảm cho những đứa trẻ cúi lom khom nhặt nhạnh ở chợ tàn. Nhưng chính Liên cũng không có tiền mà cho chúng nó. Liên buồn và thấy mình bất lực.

Trong đêm, những thứ quà bánh của bác Siêu làm chị em Liên nhớ đến những ngày tháng khi còn ở Hà Nội, khi mẹ Liên còn nhiều tiền, chị em Liên được đi chơi ở Bờ Hồ, uống những cốc nước lạnh xanh đỏ. Ngoài ra, kỉ niệm còn lại nhớ không rõ rệt gì.

Trong những giây phút chờ tàu đến, chị em Liên suy nghĩ miên man về cuộc sống, về những thứ xa xôi trước kia. Và rồi Liên cũng chìm vào giấc ngủ tĩnh mịch như phố xá đầy bóng tối.

Câu 4.

Hình ảnh đoàn tàu trong truyện:

Ngọn lửa xanh biếc, sát mặt đất như ma trơi. Rồi tiếng còi xe lửa ở đâu vang lại, trong đêm khuya kéo dài ra theo ngọn gió xa xôi.

Hai chị em chờ không lâu, tiếng còi đã rít lên và tàu rầm rộ đi tới.

Liên thoáng trông thấy những toa hạng trên sang trọng lố nhố những người, đồng và kền lấp lánh, và các cửa kính sáng.

Rồi chiếc tàu đi vào đêm tối, để lại những đốm than đỏ bay tung trên đường sắt.

Chuyến tàu đêm nay không đông như mọi khi, thưa vắng người và hình như kém sáng hơn.

Thạch Lam đã miêu tả hình ảnh đoàn tàu theo thời gian, từ lúc tàu xuất hiện cho đến khi tàu vụt mất. Và theo không gian từ xa đến gần, rồi lại từ gần đến xa theo đường tàu chạy qua chỗ chị em Liên ngồi chờ.

Lí do chị em Liên ngồi chờ tàu

Để mong bán thêm được thứ gì đó.

Để nhìn thấy sự hoạt động cuối cùng của ngày.

Câu 5.

Nghệ thuật miêu tả của Thạch Lam rất chi tiết, rất sâu sắc. Dù những hình ảnh trong truyện rất đơn giản nhưng lại gợi nhiều cảm xúc cho chị em Liên, cho người đọc.

Thạch Lam cũng sử dụng nhiều hình ảnh tương phản: ánh sáng chói lấp lánh của những ngôi sao trên bầu trời đen ngòm. Những ánh đèn leo lắt…

Giọng văn cũng rất nhẹ nhàng, truyền cảm mà thấm thía niềm xót thương.

Câu 6.

Qua truyện ngắn Hai đứa trẻ, Thạch Lam muốn thể hiện niềm xót thương đối với những kiếp người sống cơ cực, quẩn quanh, tăm tối ở phố huyện nghèo trước Cách mạng. Đồng thời ông cũng biểu lộ sự trân trọng ước mong đổi đời tuy còn mơ hồ của họ.

Tóm tắt tác giả tác phẩm Hai đứa trẻ

Tóm tắt truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam gồm 11 bài tóm tắt mẫu là tài liệu tham khảo hướng dẫn hệ thống kiến thức bài học thật ngắn gọn và đầy đủ, giúp các em học tốt môn

Tóm tắt truyện ngắn Hai đứa trẻ

Bài tóm tắt mẫu 1

Chị em Liên và An là hai đứa trẻ được mẹ giao trông coi một cửa hàng tạp hoá nhỏ xíu tại một phố huyện nghèo bên cạnh ga xe lửa, để giúp gia đình vốn đã lao đao: cha mất việc, cả nhà phải bỏ Hà Nội chuyển về sinh sống ở quê. Cũng như nhiều người dân lam lũ tại phố huyện, hai chị em Liên, An vừa bán hàng vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về, ầm ầm lăn bánh qua phố huyện rồi khuất dạng, im tiếng trong trời đêm sâu thẳm. Lúc đó người buôn bán ở phố huyện mới dọn hàng sau một tối ế ẩm để trở về nhà. Còn hai đứa trẻ dần dần chìm vào giấc ngủ yên tĩnh.

Bài tóm tắt mẫu 2

Hai đứa trẻ là câu truyện về hai đứa trẻ Liên và An. Liên và An đã từng có một cuộc sống đầy đủ vui vẻ ở Hà Nội. Do gia đình sa sút, hai đứa trẻ phải về sống nơi phố huyện – một cuộc sống nghèo khổ, đơn diệu. Liên cảm thấy nơi đây buồn tẻ trong một buổi chiều tà nhìn thấy những đứa trẻ con đi nhặt nhạnh những đồ thừa. Chung quanh chúng là cuộc sống tàn lụi của chị Tí, bác Siêu, bác Xẩm…. Thế nhưng chừng ấy người sống trong bóng tối vẫn hy vọng cái gì đó tươi sáng hơn. Mong ước ấy vẫn được thể hiện qua thao tác chờ chuyến tàu đêm chạy qua phố huyện.

Bài tóm tắt mẫu 3

Hai đứa trẻ xoay quanh số phận những con người nơi phố huyện nghèo qua điểm nhìn của nhân vật Liên. Chị em Liên đang sống tại một phố huyện nghèo, hàng ngày được mẹ giao nhiệm vụ trông coi quầy tạp hóa nhỏ. Trước đấy gia đình Liên sống ở Hà Nội, nhưng vì bố bị mất việc, kinh tế gia đình ngày một sa sút, nhà Liên chuyển về nơi này để sống. Liên cũng như bao người dân sống ở đây, ngày ngày họ đều trông ngóng để được ngắm chuyến tàu chạy qua phố huyện. Mẹ con chị Tí bán hàng nước , gánh phở của Bác Siêu, sập hát của bác Sẩm. Hầu như đều không có lãi, không đủ sinh hoạt hàng ngày nhưng họ vẫn duy trì với mục đích ngắm nhìn chuyến tàu qua khi trời về đêm. Chuyến tàu ấy đi qua mang theo những âm thanh và ánh sáng gợi lên trong nhân vật Liên những ngày ở Hà Nội và những khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Không chị riêng Liên, mà đối với tất cả mọi người nơi phố huyện tù đọng tăm tối, nhìn chuyến tàu qua cũng là lúc thổi lên trong họ những khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Bài tóm tắt mẫu 4

Truyện viết về cuộc sống tăm tối nghèo nàn của những người lao động nghèo ở 1 phố huyện bé nhỏ. Chị em Liên vẫn được cha mẹ giao cho trong nom 1 cửa hàng tạp hóa nhỏ. Cũng như những người dân phố huyện, chị em Liên vừa bánhàng, vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về. Chuyến tàu mang 1 chút ánh sáng của Hà Nội ầm ầm chạy vụt qua trong màn đêm sâu thẳm. Phố huyện và chị em Liên chim dần vào giấc ngủ yên tĩnh.

Bài tóm tắt mẫu 5

Hai đứa trẻ – Truyện ngắn xoay quanh cuộc sống của hai chị em Liên và An. Từ một gia đình có cuộc sống ấm no vui vẻ ở Hà Nội, gia đình Liên và An đành phải về sống nơi phố huyện nghèo nàn khi cha bị mất việc, kinh tế gia đình sa sút đi. Câu chuyện được vào lúc chiều tà đượm buồn của một ngày tàn nơi phố huyện nghèo xơ xác, hai chị em Liên được mẹ giao công việc trông coi cửa hàng tạp hóa cạnh ga xe lửa lúc mẹ đi vắng.

Quanh ga xe lửa có rất nhiều người dân ở những nơi khác nhau tập trung về đây sinh sống. Gia đình Liên và An đã mở một cửa hàng tạp hóa nhỏ nơi này để có thể bán được hàng cho các vị hành khách đi chuyến tàu đem từ Hà Nội về. Cuộc sống êm đềm, buồn bã vô cùng đơn điệu ở đây khác xa sự phồn hoa, nhộn nhịp của chốn Hà Nội. Xung quanh đây có rất nhiều cuộc sống đơn giản nghèo khổ, tàn lụi giống gia đình Liên như bác Siêu, bác Xẩm, chị Tí…Ai ai ở đây cũng vừa bán hàng vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về, sau ánh sáng từ đèn tàu, sau tiếng bánh xe lăn khuất dần trong bóng đêm dày đặc là một không gian im ắng từ các ngôi nhà lụp xụp chính là lúc mọi người dọn hàng trở về nhà. Liên mãi đến khi có người nhắc dọn hàng mới vội giục em An đóng cửa không mẹ mắng. Hôm nay tuy là ngày phiên nhưng chị em cô cũng không bán được nhiều hàng.

Nhận xét: Đây là truyện có cốt truyện đơn giản. Gần như không có chuyện nhưng có sức gợi cảm sâu sắc. Giọng văn nhẹ nhàng trong sáng gợi cảm.

Bài tóm tắt mẫu 6

Truyện ngắn Hai đứa trẻ là văn bản kể về hai nhân vật Liên và An cùng những người dân trong một phố huyện nghèo. Liên và An đã từng có một cuộc sống đầy đủ vui vẻ ở Hà Nội. Do bố mất việc, gia đình sa sút, hai đứa trẻ phải về sống nơi phố huyện – một cuộc sống nghèo khổ, đơn điệu. Hai chị em được mẹ giao cho trông cửa hàng tạp hóa nhỏ bên bến tàu của huyện. Trong một buổi chiều tà, Liên cảm thấy nơi đây buồn tẻ, chị ngắm nhìn những đứa trẻ con đi nhặt nhạnh những đồ thừa. Nhìn cuộc sống tàn lụi của chị Tí, bác Siêu, vợ chồng bác xẩm…. xung quanh. Thế nhưng chừng ấy người sống trong bóng tối vẫn hy vọng cái gì đó tươi sáng hơn. Mong ước ấy vẫn được thể hiện qua sự mong đợi chuyến tàu đêm chạy qua phố huyện của cả hai chị em và những người buôn bán về đêm. Nhưng chỉ thoáng qua đó, đoàn tàu rầm rộ đi tới, chẳng được bao lâu lại vụt qua và chỉ còn lại đêm khuya – đêm ở trong phố, tịch mịch và đầy bóng tối.

Bài tóm tắt mẫu 7

Hai đứa trẻ là câu chuyện về hai đứa trẻ Liên và An. Liên và An đã từng có một cuộc sống sung túc đầy đủ vui vẻ ở Hà nội nhộn nhịp náo nhiệt. Nhưng do gia đình sa sút, hai em phải chuyển về sống nơi phố huyện – một cuộc sống nghèo khổ, lay lắt, hiu quạnh. Thạch Lam thông qua việc miêu tả những diễn biến tâm trạng của nhân vật Liên về cảnh vật và cuộc sống xung quanh, nhà văn thể hiện một nỗi buồn thấm thía và sâu sắc về số phận của con người. Cuộc sống nơi phố huyện nghèo ấy vô cùng đơn điệu, tẻ nhạt, ngày hôm sau là bản sao y nguyên không chút thay đổi mới mẻ so với hôm trước: chị Tí lại dọn gánh nước dù chẳng hi vọng gì nhiều, vợ chồng bác Xẩm xuất hiện với chiếc đàn bầu ảo não,chị em Liên với quán tạp hóa xập xệ ế khách,…Kể cả buổi chợ đúng phiên cũng tiêu điều xơ xác, hàng hóa bán chẳng được là bao. Cuộc sống tối tăm, ngột ngạt và buồn tẻ đến tận cùng. Sống trong cảnh bế tắc ấy, những người như chị em Liên đã tìm thấy một chiếc phao cứu sinh mong manh. Họ đã miệt mài hằng đêm ngồi đợi chuyến tàu đêm đi qua với chút hi vọng len lỏi. Liên và An háo hức chờ đợi chuyến tàu để được gặp lại chút ánh sáng của những ngày còn sung túc, khi gia đình chưa gặp phải những biến cố và trở nên sa sút như bây giờ. Chuyến tàu đêm đi qua sáng rực, vui vẻ và huyên náo, đầy vẻ hấp dẫn nhưng lại chỉ thoáng qua trong giây lát ngắn ngủi rồi trả phố huyện về cuộc sống mênh mang yên lặng và đầy bóng tối. Nhưng ít ra, nó đã cho những người dân nghèo đang sống mòn mỏi từng ngày ở phố huyện nơi đây chút hi vọng nhỏ nhoi về tương lai, về một cuộc sống sẽ hạnh phúc và tươi sáng hơn.

Bài tóm tắt mẫu 8

Tại một phố huyện nghèo nào đó cách xa Hà Nội, chị em Liên và An là hai đứa trẻ được mẹ giao trông coi một cửa hàng tạp hoá nhỏ xíu bên cạnh ga xe lửa, để giúp gia đình vốn đã lao đao: cha mất việc, cả nhà phải bỏ Hà Nội chuyển về sinh sống ở quê. Cũng như nhiều người dân lam lũ tại phố huyện, hai chị em Liên, An vừa bán hàng vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về, ầm ầm lăn bánh qua phố huyện rồi khuất dạng, im tiếng trong trời đêm sâu thẳm. Lúc đó người buôn bán ở phố huyện mới dọn hàng sau một tối ế ẩm để trở về nhà. Còn hai đứa trẻ dần dần chìm vào giấc ngủ yên tĩnh.

Bài tóm tắt mẫu 9

Tác phẩm xoay quanh không gian của phiên chợ tàn và cuộc sống lầm lũi của những người dân nghèo quanh phố huyện. Hai chị em Liên được mẹ giao cho trong nom 1 cửa hàng tạp hóa nhỏ. Xung quanh chúng là cuộc sống tàn lụi của chị Tí, bác Siêu, bác Xẩm…. Cũng như những người dân phố huyện, chị em Liên vừa bán hàng, vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về. Chuyến tàu mang 1 chút ánh sáng của Hà Nội ầm ầm chạy vụt qua trong màn đêm rồi khuất dạng, im tiếng vào trời đêm sâu thẳm.

Bài tóm tắt mẫu 10

Hai đứa trẻ là truyện ngắn xoay quanh số phận những con người nơi phố huyện nghèo qua cái nhìn của nhân vật Liên. Do bố mất việc, gia đình Liên và An phải chuyển về quê, sinh sống tại một phố huyện nghèo, hàng ngày được mẹ giao nhiệm vụ trông coi quầy tạp hóa nhỏ bên bến tàu. Liên cũng như bao người dân sống ở đây, ngày ngày họ đều trông ngóng để được ngắm chuyến tàu chạy qua phố huyện. Mẹ con chị Tí bán hàng nước , gánh phở của Bác Siêu, sập hát của bác xẩm. Hầu như đều không có lãi, không đủ sinh hoạt hàng ngày nhưng họ vẫn duy trì với mong đợi ngắm nhìn chuyến tàu đêm vậy. Chuyến tàu ấy đi qua mang theo những âm thanh và ánh sáng gợi lên trong nhân vật Liên những ngày ở Hà Nội và những khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Không chỉ riêng Liên, mà đối với tất cả mọi người nơi phố huyện tù đọng tăm tối, nhìn chuyến tàu qua cũng là lúc thổi lên trong họ những khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Bài tóm tắt mẫu 11

Truyện ngắn Hai đứa trẻ xoay quanh cuộc sống đơn điệu, tẻ nhạt của người dân nơi phố huyện nghèo và tâm trạng thao thức đợi tàu của hai chị em Liên và An. Từ một gia đình có cuộc sống ấm no vui vẻ ở Hà Nội, gia đình Liên và An đành phải về sống nơi phố huyện nghèo nàn khi cha bị mất việc, kinh tế gia đình sa sút.

Hai chị em được mẹ giao trông coi cái cửa hiệu tạp hóa nhỏ cạnh ga xe lừa của phố huyện nghèo này. Ngày nào cũng vậy theo lời mẹ dặn cứ chiều buông là hai chị em lại đóng cửa hàng rồi ngồi trên chiếc chõng, ngắm nhìn phố huyện vào đêm. Tuy đã buồn ngủ ríu cả mắt nhưng hai chị em vẫn còn cố thức để đợi chuyến tàu cuối cùng trong ngày chạy qua rồi mới đi ngủ.

Cuộc sống êm đềm, buồn bã vô cùng đơn điệu ở đây khác xa sự phồn hoa, nhộn nhịp của Hà Nội. Trước cảnh chiều tà và phố huyện lúc về đêm, Liên cảm thấy nơi đây buồn ảo não. Liên thấy những đứa trẻ con đi nhặt nhạnh những đồ thừa. Chung quanh hai đứa trẻ là cuộc sống tàn lụi của chị Tí, bác Siêu, vợ chồng bác xẩm…. Cuộc sống của họ chỉ là sự cầm chừng, quẩn quanh, bế tắc nhưng họ vẫn khao khát được ngắm chuyến tàu chạy qua phố huyện.

Họ ở đây cũng vừa bán hàng vừa trông chờ chuyến tàu đêm từ Hà Nội về, sau ánh sáng từ đèn tàu, sau tiếng bánh xe lăn khuất dần trong bóng đêm dày đặc là một không gian im ắng từ các ngôi nhà lụp xụp chính là lúc mọi người dọn hàng trở về nhà. Chuyến tàu ấy đi qua mang theo những âm thanh và ánh sáng gợi lên trong nhân vật Liên những ngày ở Hà Nội và những khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Khi chuyến tàu đã qua, hai chị em Liên cũng đi vào giấc ngủ yên tĩnh.

Từ hiểu biết về hai tác giả Nam Cao, Nguyễn Tuân và các tác phẩm của họ

Nói về tính độc đáo của phong cách sáng tác văn học, có ý kiên cho rằng: “Nghệ thuật là tĩnh vực của cái độc đáo, vì vậy đòi hỏi người sáng tác phải có phong cách nổi bật tức là có nét gì đó rất riêng, mới lạ, thể hiện trong tác phẩm của mình”. , hãy làm sáng tỏ ý kiến trên

BÀI LÀM

Trong cuộc sống của chúng ta, có biết bao điều rất khó định nghĩa hoặc định nghĩa một cách chính xác và đầy đủ. Chẳng hạn, bạn sẽ trả lời thế nào có câu hỏi: “Nghệ thuật là gì”?

“Nghệ thuật là cái đẹp” – câu trả lời đúng nhưng không đủ. Nghệ thuật có khi là những đường nét man dại thô sơ trên những dụng cụ thời cổ đại. Có khi cách tạo ra một nhân vật làm cho mọi người đều khiếp sợ. Vậy có nên chăng khi chúng ta chấp nhận quan điểm “nghệ thuật là tôi, khoa học là chúng ta”. Và cái tôi của nghệ thuật đó biểu hiện như thế nào? Có thể đó là cái tôi duy cảm, cũng có thể là cái tôi mang tính công dân, nhưng trước hết đó phải là cái tôi đầy cá tính mang sắc thái riêng. Trong văn học cũng thế, nói về tính độc đáo trong phong cách sáng tác có ý kiến cho rằng “nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo vì vậy nó đòi hỏi người sáng tác phải có phong cách nổi bật, tức là có nét gì đó riêng, mới lạ thể hiện trong các tác phẩm cùa mình, ý kiến trên rất bao quát nhưng cũng đưa ra được một khía cạnh mà nghệ thuật đòi hỏi: phong cách. Trong văn đàn Việt Nam, nói về phong cách, có lẽ không ai có thể quên được Nam Cao và Nguyễn Tuân, hai tác giả văn xuôi cừ khôi.

Nhà vật lí học nổi tiếng thế giới Einstein từng nói: “Trước hết là các nghệ sĩ lớn, sau đó mới đến các nhà khoa học, họ xứng đáng được hưởng hơn ai hết sự kính trọng của con người”. Nhà nghệ sĩ chính là người sáng tạo ra nghệ thuật, sáng tạo “cái đẹp để cứu nhân loại”. Nghệ thuật là một khái niệm rất trừu tượng nhưng nhiệm vụ mà nghệ thuật phải hoàn thành thật to lớn. Bởi thế người ta đưa ra một ý kiến thật đúng: “nghệ thuật là lĩnh vực của cái độc đáo”. Thật vậy, tác động vào tâm hồn con người không phải là chuyện dễ, để đột phá vào thế giới thật riêng tư, nhà văn cần dùng một phương tiện cũng phải rất riêng: phong cách độc đáo. Họa sĩ Ruskin đã cho “nghệ thuật đó là sự mô phỏng tự nhiên. Tuy quan điểm đó không hoàn toàn đúng, nhưng theo ý trên ta được cùng là sự mô phỏng nên để tránh nhàm chán, người nghệ sĩ phải thêm vào tác phẩm sự sáng tạo để lại dấu ấn của riêng mình trên từng trang viết. Đấy chính là phong cách, đặc điểm quan trọng nhất để nhận ra nhà văn qua tác phẩm của họ. Truyện ngắn cũng là một lĩnh vực khá lớn của văn học. Truyện ngắn Việi Nam bắt đầu khởi sắc từ những tác phẩm của Tự Lực văn đoàn. Nhưng đến Nam Cao thì loại hình văn học này mới đạt được đình cao của nó. Trước cách mạng tháng Tám năm 1945, văn đàn Việt Nam không thiếu tên những tác giả có tài như Thạch Lam, Nguyễn Công Hoan… Nhưng hai phong cách nổi bật nhất, theo tôi có lẽ là Nam Cao và Nguyễn Tuân. Không có một người nào đã từng theo dõi văn học nước nhà mà không biết đến dáng đi ngật ngưỡng trong cơn say và gương mặt lằn ngang lằn dọc của Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên mà Nam Cao viết năm 1941. Phải nói rằng ở đây là một truyện ngắn thật xuất sắc trong đó Nam Cao đã bộc lộ phong cách của mình rất rõ rệt. Trong giai đoạn văn học 1930 – 1945. Tác phẩm Chí Phèo ra đời khá muộn khi Tắt đèn của Ngô Tất Tố à Bước đường cùng của Nguyễn Công Hoan đã đứng sừng sững trên văn đàn Việt Nam. Vậy mà Chí Phèo không những không bị chìm đi mà còn có phần lấn át hai tác phẩm ra đời trước đó. Tại sao vậy? Nguyên nhân chủ yếu là vì tác phẩm đã có nét mới lại rất lạ và rất riêng. Ông Nguyễn Đăng Mạnh đã nhận xét rằng khi Chí Phèo ngật ngưỡng bước ra từ tác phẩm của Nam Cao, người ta nhận thấy rằng đây là hình ảnh thê thảm nhất của người nông dân trong xã hội thực dân phong kiến. Không biết Nam Cao đã mất bao nhiêu thời gian để quan sát, tìm hiểu và tạo nên tiếng chửi của Chí Phèo. Tiếng chửi của anh khó chịu lắm, nó thông thốc, đập vào tai người đọc, nó như thách thức cả cuộc đời… Chí Phèo chửi mọi người mà nhưng không chửi ai, không còn biết tại sao mình lại chửi. Chua xót hơn, anh ta lại chửi cả “đứa chết mẹ nào lại đẻ ra thân hắn”, tiếng chửi của Chí Phèo là một sự phủ nhận mạnh mẽ: phủ nhận xã hội, phủ nhận tình cảm thiêng liêng của gia đình mà anh ta không có được, rồi tiến tới phủ nhận cả bản thân mình… Ngòi bút của Nam Cao mang tính khái quát rất cao, qua tiếng chửi của Chí Phèo ta như thấy thấp thoáng dáng dấp của Bình Chức, Năm Thọ, những con người chịu một số phận tương tự như Chí Phèo, bị bần cùng hóa rồi côn đồ hóa và tha hóa.

Chí Phèo là một nhân vật phải nói là rất lạ với những nhân vật của những tác giả kia. Cùng ở điểm xuất phát là người nông dân chất phác hiền lành như chị Dậu, anh Pha, nhưng nếu hai người này vẫn giữ được phẩm chất của con người thì Chí Phèo lại đánh mất cả nhân hình lẫn nhân tính.

Lời kể chuyện hấp dẫn cũng là một nét độc đáo trong phong cách của Nam Cao. Kết cấu của truyện Chí Phèo là một chuỗi móc xích của những cơn say liên tiếp, chồng lên nhau: “Bữa đầu về làng đã thấy hắn ngồi ở quán rượu” Và cứ thế câu chuyện diễn tiến trong cơn say triền miên của Chí Phèo. Trong không khí sặc sụa mùi rượu đó, anh ta trở thành tên côn đồ tay sai cho Bá Kiến Rồi gặp Thị Nở, lúc này cơn say lắng xuống nhường chỗ cho cơn say tình yêu. Thế rồi sau khi Thị Nở từ chối, Chí Phèo đã bừng tỉnh trong ý thức để đi đến hành động giết Bá Kiến. Nhưng thật ra mà nói, đến phút cuối đời Chí Phèo vẫn đắm chìm trong cơn say.

Truyện ngắn Chí Phèo chứng tỏ bút lực mạnh mẽ cũng như phong cách của Nam Cao khá hoàn chỉnh. Có lẽ không ai ngoài Nam Cao có thể tạo cho Chí Phèo một dáng đi ngật ngưỡng, tiếng chửi chối tai mọi người và đôi mắt đỏ ngầu trừng trừng nhìn vào hiện thực để rồi chết ngộp trong hiện thực. Xã hội làng Vũ Đại đen tối không còn lối thoát, cái lò gạch bỏ không là điểm bắt đầu cuộc đời Chí Phèo rồi cũng là có thể là cái nôi đứa con của anh. Rồi chuyện : sẽ xảy ra? Quá khứ lập lại một lần nữa ư? Đó chính là chỗ bế tắc cùa văn học hiện thực phê phán. Nhưng dù sao ta không thể phủ nhận giá trị của truyện Chi Phèo vì qua đó phong cách của Nam Cao đã tỏa sáng, thể hiện được tình thương với cuộc đời.

Cùng thời với Nam Cao nhưng Nguyễn Tuân là một nhà văn lãng mạn. Tập truyện Vang bóng một thời đã đưa tên tuổi ông vào vị trí rất cao trong văn đàn Việt Nam. Nguyễn Tuân là người nặng lòng hoài cổ, ông lưu luvến và mong vớt vát được những nét đẹp xưa để ấp ủ tâm hồn trong xã hội đương thời. Cũng thi kì lạ vì Nguyễn Tuân hoàn thành tập truyện mang tính cổ xửa ấy ông chưa đầy ba mươi tuổi. Thế mà Vang bóng một thời có giọng văn của một cụ già ngồi ôn lại những năm tháng êm đẹp đã quan trong cuộc đời mình. Chữ người tử tù là một truyện ngắn khá tiêu biểu trong chuỗi những hoài niệm nét đẹp xưa. Hẳn là ta không bao giờ quên được cái ngông ngạo của Huấn Cao, một người tù trước gọng cùm và quan lại. Đó là nét đẹp tỏa sáng nhất man? đậm phong cách của nhà chí sĩ và trong đó cũng mang dấu ấn của phong cách Nguyễn Tuân, thử hỏi có ai nén được sự xúc động khi tìm lại được mái đầu cao ngạo, kiên cường của một nhà nho – hình ảnh trong quá khứ vừa mới đi qua thôi mà đã tưởng như xa lắm. Thạch Lam đã từng nhận xét: Viết về đề tài xưa là một việc tốn nhiều công sức. Phải thực sự yêu mến và muốn giữ lại những vẻ đẹp đã thì mới đủ sức làm sống lại cả một thời xưa cũ. Đúng thế, chuyện xảy ra rồi nhà văn chỉ ghi lại. Thế nhưng nếu không thương tiếc, không muốn sống lại những ngày xưa vang bóng thì không thể tìm thây được những nét đẹp cổ phảng phất trên cặp mày, vẻ quắc thước toát ra từ đôi mắt sâu thăm thẳm bàn tay tài hoa của người tử tù.

Huân Cao là người viết chữ đẹp nổi tiếng, những đích thực là một nhà nghệ sĩ. Huân Cao biết rõ ràng chữ nghĩa là tinh hoa của thánh hiền, ông coi thường những kẻ khoa tay múa may vì tiền. Chính đức tính này của ông làm cho viên quản ngục ngần ngại mãi, có người tù trong tay nhưng không biết làm cách nào xin được vài con chữ tài hoa. Người ta thường nói văn tức là người. Do vậy hình ảnh của Huân Cảo, ta thấy thoáng hiện một Nguyễn Tuân với vầng tràn cao rộng, với đôi mắt tinh anh, cũng ngẩng cao đầu, chàng đem văn của mình ra làm món hàng mua bán… Người tử từ của Nguyễn Tuân hiện lên trong tác phẩm giống như một anh hùng thời cổ, ông đi trong buổi chiều vang vang tiếng trống thu không, tiếng loa xa xa như vọng về từ quá khứ, không gian tịch nịch và cổ kính. Người tù ấy là một nhà nho tài hoa, vậy mà bất khuất chẳng kém một nghĩa quân trong chiến trận. Lời nói khẳng khái của ông đáp lại viên quản ngục nghe như đầy thách thức: “Ta muốn là nhà ngươi đừng bao giờ bước chân vào đây!”. Đọc đến câu nói của Huân Cao, ta nghe như trong mạch máu ói lên tinh thần của ông cha ngày trước bất khuất, rạch ròi. Chính điều này đã tạo cho Vang bóng một thời một giọng ván khác lạ. Nguyễn Tuân là một nhà văn thuộc trường phái lãng mạng nhưng tác phẩm của ông khác xa so với truyện ngắn của Thạch Lam.

Huấn Cao có tính ngông thật nhưng không phải vì vậy mà ông không thấy được tấm lòng của viên quản ngục. Thử hỏi làm sao người như Huấn Cao có thể làm ngơ ưước một mong ước rất thanh cao của viên quản ngục. Những dòng chữ vuông vắn đầy cá tính của một người tù có nhân cách vượt trội hơn nhiều so với thững kẻ xử án. Khung cảnh ngoạn mục và cảm động nhất truyện xảy ra trong nhà ngục ẩm ướt. Một người tù gò viết trên mảnh lụa bạch, người thơ lại và viên quản ngục yên lặng, thành kính, ngọn đuốc bừng bừng mù mịt khói chứng tiến ba mái đầu chụm lại nhau. Thực sự Nguyễn Tuân đã tạo nên những hình ảnh nức lòng người đọc, gian phòng giam mù mịt tối tăm ấy đang tỏa ra ánh sáng của nhân cách con người.

Người tử tù quên rằng sáng mai mình sẽ bị hành hình, viên quản ngục quên rằng đây là một tù nhân của mình, họ gặp nhau trong tâm hồn thanh cao. Viên quản ngục hướng lên cái đẹp với một mảnh lòng trong sáng, người tử tù cúi xuống nâng tâm hồn ông ta lên bằng tài hoa, nhân cách và khí phách của bản thân mình. Trong Chữ người tử tù nói riêng và Vang bóng một thời nói chung. Nguyễn Tuân đã thể hiện cái tôi duy mĩ, yêu mến và thương tiếc cái đẹp. Tình cảm đó và lối ngông ngạo khác người đã tạo nên một nghệ sĩ Nguyễn Tuân gần như xa lạ với hiện thời nhưng rất gần với quá khứ. Nguyễn Tuân là cầu nối đẹp xưa với ngày nay.

Trong cùng một thời kì văn học nhưng Nam Cao và Nguyễn Tuân là phong cách rất đặc biệt. Điểm giống nhau của họ là cùng nhìn thấy và bất mãn trước hiện thực xã hội, nhưng cách phản ánh vào tác phẩm lại hoàn toàn khirt nhau. Theo tôn chỉ của văn học phê phán Nam Cao đem vào tác phẩm một hiện thực làm mọi người giật mình có thể có khả năng người nông dẫn sẽ bị côn đồ hóa và trở nên thê thảm như Chí Phèo. Tác phẩm của Nam Cao như hồi chuông báo động mọi người xem lại xã hội mình đang sống. Đó là hồi chuông nảy lòng nhân đạo, nó hướng về con người, hướng về sự cứu vớt con người. Tác phẩm của Nam Cao có thể được đánh giá bằng cầu văn của chính ông: “Nghệ thuật không phải là ánh trăng lứa đôi” Đúng vậy, quan điểm nghệ thuật trong sáng tác của Nam Cao là nghệ thuật vi nhàn sinh.

Xưa nay người la vẫn thường chỉ trích quan niệm nghệ thuật vì nghệ thuật nhưng có lẽ rằng quan điểm đó rất đúng xét trên khía cạnh tích cực của nó. Người ta nói rằng cái đẹp sẽ cứu vớt nhân loại vậy thì nghệ thuật hướng người tới cái đẹp, tới chân thiện mĩ của cuộc sống, đó chẳng phải là phục vụ con người sao? Truyện ngắn của Nguyễn Tuân về những ngày xưa cũ đem cho ta cái đẹp kiêu hãnh của cha ông. Với cái tôi duy mĩ của mình, ông đã nên một thế giới có màu sắc khác lạ, vừa như quen thuộc vừa như xa vời. Nói cách khác, sáng tác của Nguyễn Tuân trước cách mạng Tháng Tám có “lánh đục về trong”, đi tìm cái đẹp quá khứ để khuây khỏa nỗi buồn hiện Dù sao đi nữa Nam Cao và Nguyễn Tuân vẫn là những phong cách tỏa sáng đặc biệt trên văn đàn Việt Nam trước nãm 1945.

Một câu hỏi đặt ra là phong cách của một người có thể thay đổi không và thay đổi như thế nào? Theo tôi sự thay đổi là một quy luật của cuộc sống, không có vật gì luôn tồn tại như lúc ban đầu. Cuộc cách mạng tháng Tám 1945 thành công, xã hội đổi khác. Cái không khí xã hội tạo nên những bức xúc cho sáng tác của các nhà văn nay không còn nữa. Phản ánh luận cho rằng những gì thuộc về tâm tư tình cảm của con người đều có thể gọi là hiện thực. Đứng trước sự biển thuyền lớn lao như thế, các nhà văn lại làm ghềnh thách dữ thì mới cảm thấy “khoái chí”. Đó chính là chất tài tử trong văn Nguyễn Tuân. Từ cái ngông ngạo của người hay chữ như Huân Cao chuyển sang cái nghệ thuật của người coi sóng nước sông Đà như ao nhà mình. Đó đây trong tùy bút Sông Đà, ta bắt gặp những mảnh thiên nhiên trong sáng: Một cánh rừng phủ xanh màu xuân mới, sắc mây êm trôi trên sông Đà… Cái u uẩn ngày xưa không còn nữa nhưng nhà văn Nguyễn Tuân vẫn đứng đó với vầng trán cao, mái tóc bạc phơ bay ngược chiều gió với tâm tưởng ngôn ngữ và cuộc sống ngồn ngộn đến mức làm người đọc kinh ngạc.

“Nghệ thuật là tôi, khoa học là chúng ta”. Câu nói ấy thật đúng trong nghệ thuật – lĩnh vực của cái độc đáo. Người sáng tác tác phẩm văn học là người đem đến cho con người cái đẹp và sự thanh cao, xin được gọi họ là những người tạo ra nghệ thuật. Hai nhà văn Nam Cao và Nguyễn Tuân đã làm nên nét đẹp trong văn học nước ta bằng những phong cách của riêng mình. Trong tác phẩm của họ, ta như lần đầu tiên bắt gặp những gì chợt ẩn, chợt hiện, mới lạ với những gì ta đã biết. Phong cách ấy mãi là những vầng sáng đẹp tạo nên nghệ thuật bất tử.

Truyện ngắn là một lĩnh vực thú vị của văn học. Nó ghi lại sự việc xảy ra trong thời gian và không gian xác định nhưng không phải vì vậy mà giá trị của nó bị thu hẹp. Những nhân vật Chí Phèo, Huấn Cao, Hoàng, ông lái đò… Là những hình tượng nghệ thuật đặc sắc tạo bởi năng lực sáng tạo của nhà văn P.Pavlenko nói rằng: “Tôi thu thập hình tượng cũng như con ong hút mật vậy”. Thế mà ta biết rằng một con ong phải bay một đoạn đường sau lần xích đạo trong một năm ba tháng và đậu lên năm vạn thứ hoa để làm nên một trăm gam mật (Theo “tờ hoa” của Nguyễn Tuân). Khó khăn biết bao khi người ta muốn vươn đến nghệ thuật thật sự. Thế nhưng mọi người vẫn không ngừng đi tìm cái đẹp, phong cách nghệ thuật độc đáo của riêng mình. Phải chăng quá trình ấy cũng đầy gian nan không kém gì lao động của các nhà khoa học. Nhà văn Nga Macxim Goorki cho rằng “văn học là nhân học”, vậy thì vượt gian lao để tìm đến sự độc đáo hoàn thiện của ngòi bút, đến “nhân học” chính là sứ mạng cao quý của những người cầm bút.

Lý Xuân Quyên

(PTTH Chuyên Lê Hồng Phong – TP. Hồ Chí Minh)

Soạn bài Hai đứa trẻ (Thạch Lam)

Bố cục

– Phần 1 (từ đầu đến ” cho chúng“): Cảnh chiều tàn và tâm trạng của Liên.

– Phần 2 (tiếp … ” cảm giác mơ hồ không hiểu nổi“): cảnh phố huyện lúc về đêm

– Phần 3 (còn lại) cảnh chờ tàu của hai chị em Liên

Câu 1 (trang 101 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Không gian và thời gian được miêu tả trong truyện:

+ Buổi chiều tà (phương Tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây hồng như hòn than sắp tàn

+ Nền thiên nhiên của ngày tàn, đời sống phố huyện nghèo thu hẹp dần không gian

+ Quang cảnh phố huyện nghèo đói, nhỏ bé, phiên chợ tàn, góc chợ đơn xơ lụp xụp

Câu 2 (trang 101 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Những kiếp người tàn nơi phố huyện được miêu tả chân thực:

– Chị Tí ban ngày mò cua bắt ốc, tối dọn hàng nước, thắp ngọn đèn dầu leo lét (cũng chả kiếm được bao nhiêu)

– Gia đình bác xẩm ngồi trên manh chiếu, cái thau để trước mặt, góp tiếng bằng tiếng đàn bầu bật trong yên lặng

– Bà cụ Thi điên nghiện rượu, có tiếng cười khanh khách, ghê sợ, xiêu vẹo như bóng ma

– Chị em Liên được miêu tả kĩ hơn:

+ Thầy Liên mất việc, gia đình phải chuyển về quê, mẹ Liên dọn cửa hàng tạp hóa để hai chị em bán thêm

+ Liên thương những đứa trẻ nghèo và suy nghĩ về gánh phở của bác Siêu như món quà xa xỉ

+ Cuộc sống khó khăn, eo hẹp của gia đình Liên

⇒ Tất cả chung sự buồn chán, mệt mỏi, cuộc sống tẻ nhạt, buồn chán lặp đi lặp lại một cách đơn điệu và quẩn quanh đáng xót thương

Mặc dù thế họ vẫn hi vọng dù rất mơ hồ rằng cuộc sống của họ có sự thay đổi, niềm xót thương của tác giả dâng lên thể hiện kín đáo

Câu 3 (trang 101 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Tâm trạng của hai đứa trẻ trước khung cảnh thiên nhiên và bức tranh phố huyện được miêu tả khéo léo, tinh tế:

+ Chị em Liên cảm nhận về buổi chiều bằng những cảm giác riêng, vừa buồn, vừa gắn bó

+ Hòa hợp với thiên nhiên, hai đứa trẻ phát hiện ra biết bao biến thái tinh vi của nó (ngước mắt tìm dòng sông Ngân Hà)

+ Tâm trạng của hai đứa trẻ có sự giao cảm, hòa hợp với cỏ cây quê hương ( qua kẽ lá bàng…giấc mơ không hiểu)

⇒ Hai chị em lặng lẽ quan sát những điều diễn ra ở phố huyện với cảm giác buồn mênh mang, xót xa cảm thông với kiếp người nhỏ nhoi, lay lắt trong bóng tối cơ cực

Câu 4 (Trang 101 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Hình ảnh đoàn tàu đêm xuất hiện trong sự chờ đợi háo hức của chị em Liên:

+ Liên “buồn ngủ ríu cả mắt” vẫn cố chờ chuyến tàu đêm, An dặn chị gọi dậy khi có đoàn tàu đi qua

+ Hai chị em cố thức không phải để bán hàng mà “muốn được nhìn chuyến tàu”

+ Con tàu với chị em Liên chính là thế giới khác

– Tác giả tập trung miêu tả tỉ mỉ, kỹ lưỡng theo trình tự thời gian, tâm trạng chờ mong của nhân vật Liên và An

– Ý nghĩa của chuyến tàu đêm đối với người dân phố huyện nghèo khổ:

+ Biểu tượng của sự sống mạnh mẽ, giàu sang, rực rỡ ánh sáng

+ Chuyến tàu gợi nhớ kỉ niệm đẹp đẽ, no đủ của chị em Liên khi thầy chưa mất việc

+ Người dân phố huyện chấm dứt hoạt động khi chuyến tàu đêm đi qua

⇒ Thông qua tâm trạng đợi tàu của Liên tác giả muốn lay tỉnh những con người đang sống nhàm chán, quẩn quanh

Câu 5 (Trang 101 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Nghệ thuật miêu tả và giọng văn của Thạch Lam:

– Truyện ngắn miêu tả tinh tế biến thái của cảnh vật, diễn biến tâm trạng của nhân vật ⇒ Tạo không khí cho tác phẩm

– Giọng văn nhẹ nhàng, điềm tĩnh, khách quan, chứa trong đó sự xót xa cho kiếp người nghèo khổ, quẩn quanh

– Truyện ngắn giàu sắc thái trữ tình và đậm chất thơ

Câu 6 (trang 101 ngữ văn 11 tập 1)

– Thạch Lam muốn thể hiện nhẹ nhàng, thấm thía niềm xót thương đối với những kiếp người sống quẩn quanh ở phố huyện trước Cách mạng

– Tác giả thể hiện sự trân trọng đối với ước mong vươn tới cuộc sống tốt đẹp của họ

– Truyện thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc, trân trọng

Luyện tập

Câu 1 (trang 101 sgk ngữ văn 11 tập 1)

– Nhân vật gây ấn tượng sâu sắc nhất là Liên

+ Cô bé có tuổi thơ chìm trong sự héo úa, tàn tạ của cuộc sống đầy bóng tối

+ Liên là cô bé giàu lòng thương cảm với những kiếp người nghèo khó trong phố huyện

+ Liên có sự giao hòa tâm hồn với thiên nhiên

+ Khao khát cuộc sống tốt đẹp, mong muốn vượt thoát khỏi những tù túng, chật hẹp trong cuộc sống

Câu 2 (trang 101 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Hai đứa trẻ là một trong những truyện ngắn tiêu biểu phong cách nghệ thuật của Thạch Lam:

– Những trang viết vừa đậm đà yếu tố hiện thực vừa phảng phất chất lãng mạn, nên thơ

– Truyện tiêu biểu thể loại truyện tâm tình cảu Thạch Lam

+ Tình người chân chất nhẹ nhàng thấm vào truyện

+ Lối kể thủ thỉ tâm sự với người đọc

Bài giảng: Hai đứa trẻ – Cô Thúy Nhàn (Giáo viên VietJack)

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng….miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k4: chúng tôi

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube: