Soạn văn 6 VNEN Bài 32: Chương trình địa phương – Củng cố kiến thức Ngữ văn
A. Hoạt động khởi động
Câu 1 (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Giới thiệu về quê hương em và nói lên tình cảm của em đối với quê hương.
Quê hương em nằm cách Hà Nội chừng 40 km về phía Nam. Đó là Mỹ Đức – một huyện ngoại thành Hà Nội. Em luôn yêu quý từng tấc đất, từng lá cây ngọn cỏ nơi mình sinh ra. Em cũng luôn tự hào về quê hương mình.
Câu 2 (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Hát một bài hát hoặc đọc diễn cảm một bài thơ viết về quê hương.
Bài thơ Tình quê của Hà Thu:
Tôi về tìm lại tuổi thơ Tìm trong câu hát ầu ơ ví dầu Tìm về đồng ruộng nương dâu Dòng sông bến nước cây cầu gốc đa Tôi về tìm lại hôm qua Hồn nhiên thơ mộng nô đùa rong chơi Tuổi thơ ngày ấy đâu rồi Bao nhiêu ký ức dần trôi ùa về
…
B. Hoạt động hình thành kiến thức
Câu 1 (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Tìm hiểu văn hóa, cảnh đẹp và môi trường quê hương em
Câu a (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Nhớ lại kiến thức đã học ở học kì I và kể tên các di tích lịch sử, văn hóa ở quê hương em. Sau đó, kể thêm một số danh lam thắng cảnh mà em biết.
Các di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh em biết:
– Đền Hùng (Phú Thọ), thành Cổ Loa (Đông Anh – Hà Nội), Cố đô Hoa Lư, Bãi cọc Bạch Đằng, Cột cờ Hà Nội…
– Khu di tích lịch sử Kim Liên, Đền Kiếp Bạc, …
– Khu di tích chiến thắng Điện Biên Phủ, Địa đạo Củ Chi, Khu di tích lịch sử cách mạng Pác Pó, Khu rừng Trần Hưng Đạo…
– Chùa Bút Tháp, chùa Phật tích, chùa Bái Đính, phố cổ Hội An, chùa Hương…
– Di chỉ Đông Sơn, Hoàng thành Thăng Long, thánh địa Mỹ Sơn…
– Khu danh thắng Tây Thiên, Tràng An – Tam Cốc – Bích Động…
– Nguồn gốc: xây dựng khoảng thế kỳ 17.
– Ý nghĩa, giá trị: nét đẹp tâm linh của người Việt.
Câu 2 (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Tìm hiểu về việc giữ gìn, bảo vệ môi trường ở quê hương em.
Câu a (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Miêu tả cảnh quan môi trường của địa phương em (ao hồ, biển cả, rừng núi, sông hồ, đường phố, xóm làng…)
– Ao hồ: các hồ nước, vũng ao từng bị ô nhiễm nặng vì con người xả rác bừa bãi, xả chất thải nông nghiệp, công nghiệp… nhưng nay đang dần dần phục hồi nhờ ý thức của người dân đang tăng lên.
– Rừng núi đang dần bị tàn phá nhiều vì nhiều lâm tặc hoành hành.
– Đường phố nay đã khang trang sạch sẽ hơn trước.
Câu b (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Có những yếu tố nào về môi trường ở địa phương em đang bị vi phạm?
Các yếu tố môi trường địa phương em đang bị vi phạm: nguồn nước, không khí ô nhiễm, tài nguyên rừng thu hẹp, ô nhiễm đất…
Câu c (trang 111 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Địa phương và trường em đã có những chủ trương, chính sách và hoạt động gì nhằm bảo vệ và giữ gìn môi trường “xanh, sạch, đẹp”?
Các chủ trương chính sách của địa phương nhằm bảo vệ và giữ gìn môi trường:
– Tuyên truyền ý thức người dân
– Hành động từ những điều nhỏ nhất: vứt rác, hạn chế sử dụng túi ni lông,…
C. Hoạt động luyện tập
Câu 1 (trang 112, 113 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Củng cố kiến thức văn học.
Câu a (trang 112 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Nối nội dung chính (cột phải) phù hợp với tên bài học (cột trái).
Câu b (trang 112 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Viết tên bài học vào ô trống (cột trái) phù hợp với nội dung (cột phải).
Câu a (trang 113 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Dòng nào đúng khi nói về nghĩa của từ?
A. Nghĩa của từ là những sự vật, hiện tượng trong thực tế
B. Nghĩa của từ là nội dung mà từ biểu thị
C. Nghĩa của từ là từ đồng nghĩa trái nghĩa
Chọn B
Câu b (trang 113 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Từ láy thuộc vào từ loại nào?
A. Từ đơn
B. Từ phức
C. Từ ghép
Chọn B
Câu c (trang 113 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Xem lại sơ đồ sau về các loại từ đã học và thực hiện yêu cầu ở dưới:
2. Phương hướng sửa lỗi (nếu có)
Sơ đồ trên sai.
Sửa: Phó từ không có cụm phó từ.
(1) Nêu nhận xét của em: …
(2) Nêu lý do và phương hướng sửa lỗi (nếu có): …
– Trong dấu kết thúc câu có 3 loại :
+ dấu chấm: Dùng để kết thúc câu tường thuật.
+ dấu chấm hỏi: Dùng để kết thúc câu nghi vấn (câu hỏi).
+ dấu chấm than: Dùng để kết thúc câu cảm thán hay câu cầu khiến
– Trong dấu phân cách bộ phận câu có 1 loại:
+ dấu phẩy: ngăn cách thành phần chính với thành phần phụ của câu, ngăn cách các vế trong câu ghép, liên kết các yếu tố đồng chức năng.
A. So sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ
chúng tôi sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét
C. So sánh, nhân hóa, vật hóa, lý tưởng hóa
D. So sánh, đối chiếu, tưởng tượng, thể nghiệm
Chọn A
Câu 3 (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Củng cố kiến thức tập làm văn
Câu a (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Trả lời các câu hỏi đề ôn tập lại kiến thức về dạng văn bản: tự sự, miêu tả.
A. Kể chuyện đã nghe đã đọc
B. Kể chuyện đời thường
C. Kể truyện cổ tích
D. Kể chuyện tưởng tượng
(2) Dòng nào chưa đúng khi nói về các nội dung chính của văn miêu tả được học ở lớp 6?
A. Kiến thức chung về văn miêu tả
B. Văn tả cảnh
C. Văn bản người
D. Văn tả sự vật, hiện tượng
Đáp án: D. Kể lại chuyện tưởng tượng
2. Dòng nào chưa đúng khi nói về các nội dung chính của văn miêu tả được học ở lớp 6?
Đáp án: D. Văn tả sự vật, hiện tượng
Câu b (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Viết bài văn kể lại câu chuyện về lòng thương người mà em đã chứng kiến hoặc được đọc trên sách, báo, trong đó có sử dụng một vài câu hay đoạn văn miêu tả nhân vật để bài viết sinh động, hấp dẫn.
Sưu tầm: Chiếc hộp đầy những nụ hôn
Người xửa ngày xưa, có một người đàn ông đã trừng phạt đứa con gái 3 tuổi của ông vì đã lãng phí một cuộn giấy gói quà màu vàng kim. Bởi vì tiền nong eo hẹp nên ông ấy đã điên tiết lên khi cô con gái cố trang trí một chiếc hộp để đặt dưới cây thông Noel.
Tuy nhiên, buổi sáng hôm sau, cô bé cầm lấy gói quà trao cho bố và nói: “Món quà này dành cho bố, bố ạ.”
Người cha trở nên ngượng ngùng vì phản ứng thái quá trước đó, nhưng ông lại tiếp tục nổi giận khi phát hiện ra chiếc hộp trống không. Ông ấy la cô bé: “Con có biết là khi tặng quà cho ai đó thì bên trong phải có thứ gì đó không?”
Cô con gái nhìn người cha với đôi mắt ngấn lệ và khóc: “Bố à, không phải trong đó không có gì đâu. Con đã gửi những nụ hôn vào chiếc hộp. Tất cả đều là dành cho bố, bố ạ.”
Người cha lúc đó mới vỡ lẽ ra, ông ôm con gái vào lòng và xin cô tha thứ cho ông.
Không lâu sau đó, một tai nạn xảy ra đã lấy đi mạng sống của cô bé.
Người cha đã giữ gìn chiếc hộp màu vàng kim đó bên cạnh giường của ông trong nhiều năm, mỗi lần cảm thấy xuống tinh thần, ông lại lấy ra một nụ hôn tưởng tượng và nhớ về tình cảm mà cô con gái đã đặt vào đó.
D. Hoạt động vận dụng
Câu 1 (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Nêu những biểu hiện của lòng yêu nước và lòng thương người trong cuộc sống hôm nay.
– Biểu hiện của lòng yêu nước: yêu tiếng nói dân tộc, xây dựng đất nước, cuộc sống no đủ cho nhân dân và sự vững bền cho đất nước.
Câu 2 (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Em hãy làm một công việc có ý nghĩa để tham gia bảo vệ môi trường trên quê hương mình. Viết một bài văn ngắn kể về công việc đó.
– Công việc đó là gì? Dọn dẹp vệ sinh đường phố, trồng cây xanh.
– Cùng với ai? Cùng các anh chị thanh niên tình nguyện trong xóm làng, các bạn đồng trang lứa.
– Em đã làm những gì? đi dọc các con đường làng và nhặt rác, cùng với đó là đào đát, làm cỏ trồng thêm cây xanh cho đường xá.
Câu 3 (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Viết một bài văn hoặc bài thơ miêu tả một cảnh đẹp hoặc một di tích lịch sử văn hóa trên quê hương em.
Tham khảo bài thơ sau: Thơ Ninh Bình quê ta (Tuấn Nguyễn)
Cùng Em về với Ninh Bình Tràng An sơn thủy hữu tình làm sao Hoa Lư thành cũ năm nào Vua Đinh còn đó, áo bào còn đây Cùng lên Bái Đính chắp tay Tiếng chuông chùa vọng theo mây về trời Qua đèo Ba Dội nhớ người Hồn thơ còn mãi cho đời hoan ca Ai về Phát Diệm quê Ta Thăm nhà thờ đá thánh ca dặt dìu Nắng xanh ngọn núi Cánh Diều Nước Non, Non nước bao điều ước mong Thuyền ơi! Có nhớ Hoàng Long Sông quê chảy mãi xanh trong một đời Cúc Phương rừng thắm, hoa tươi Ninh Bình như gọi, như mời bốn phương.
Câu 4* (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Em mơ ước điều gì cho quê hương?
Em ước mơ rất nhiều điều cho quê hương: có nhiều cây xanh, thiên nhiên trong lành mát mẻ, nước sông hết ô nhiễm, đời sống kinh tế người dân đi lên, con người giữ mãi được những nét truyền thống văn hóa đẹp, tình cảm xóm làng thắm thiết.
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
Câu 1 (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Tìm đọc hoàn chỉnh các tác phẩm đã được trích học trong phần văn học ở lớp 6.
Câu 2 (trang 115 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN). Tìm hiểu mối quan hệ giữa văn hóa, văn học trên quê hương em với nền văn hóa, văn học dân tộc bằng các cách sau:
a. Hỏi người thân, nhà chuyên môn hoặc tra cứu trên In- tơ- net để tìm hiểu vai trò của các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh trên quê hương em đối với lịch sử văn hóa dân tộc.
b. Tìm hiểu thêm Internet hoặc hỏi các nhà chuyên môn về tên tuổi các nhà thơ, nhà văn của quê hương em và ảnh hưởng của họ đến nền văn học nước nhà.
a. Các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh trên các vùng miền đều có quan hệ với lịch sử văn hóa chung của dân tộc: lịch sử ngàn năm văn hiến, những cuộc chiến đấu chống ngoại xâm, những thời gian khó của dân tộc, văn hóa Phật giáo, văn hóa tâm linh người Việt…
b. Các nhà văn, nhà thơ đều có đóng góp vào sự phát triển của văn học nước nhà trong từng thời kỳ giai đoạn khác nhau.