Những trò chơi dân gian ngày nay đã không còn sử dụng phổ biến như trước nữa. Vì vậy việc vẽ tranh đề tài trò chơi dân gian không chỉ giúp tái hiện lại bức tranh sinh hoạt làng quê ngày xưa, mà còn giúp trẻ em hiểu thêm về những giá trị truyền thống tốt đẹp cần lưu giữ.
1. Ý nghĩa của vẽ tranh đề tài trò chơi dân gian
Những trò chơi dân gian như ô ăn quan, nhảy dây, thả diều… đã gắn liền với biết bao thế hệ tuổi thơ người Việt, đó là những ký ức tuổi thơ đẹp và khó phai trong lòng chúng ta. Tuy nhiên, ngày nay, trong nhịp sống hối hả của thời đại, cuộc sống của con người cũng dần dần thay đổi, những trò chơi dân gian trước đây cũng ít người chơi hơn. Tại các khu vực thành thị, trẻ em thường chỉ quanh quẩn trong nhà và chơi với các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, ipad… Điều này khiến những đứa trẻ không thực sự có một tuổi thơ đúng nghĩa.
Những trò chơi dân gian gắn liền với biết bao thế hệ đi trước và tiếp nối ở các thế hệ sau. Đó là những truyền thống, văn hóa tốt đẹp của người dân Việt nam cần được bảo tồn và phát huy. Trong đó việc tái hiện lại những trò chơi dân gian qua tranh vẽ không chỉ giúp trẻ em biết đến các trò chơi thế hệ ông bà, cha mẹ mà còn giúp các em phát triển tư duy, sáng tạo, bộc lộ năng khiếu hội họa.
Những bức tranh vẽ về đề tài trò chơi dân gian với đủ các thể loại mà các bạn nhỏ có thể lựa chọn và phác thảo nên những bức tranh theo suy nghĩ, trí tưởng tượng của mình. Không chỉ vậy, thông qua các bài vẽ tranh và qua những lời kể lại của thầy cô của mình còn giúp các bạn nhỏ biết thêm nhiều về lịch sử, quá trình hình thành, văn hóa của dân tộc chúng ta qua các trò chơi dân gian ở các vùng miền, đất nước.
2. Một số gợi ý vẽ tranh về đề tài trò chơi dân gian
Thả diều là trò chơi dân gian đã có từ rất lâu tại các làng quê Việt Nam. Để những con diều bay lên cao thì cần chuẩn bị dây dài, mặt diều và đuôi diều phải chắc chắn. Trò chơi thả diều thường diễn ra ở nơi đất trống và có gió thì diều mới bay cao được, ai bay cao hơn, diều đẹp hơn là người đó sẽ dành chiến thắng.
Trò chơi thả diều gợi nhớ lại cho nhiều thế hệ đi trước những hồi ức kỷ niệm không thể nào quên trong cuộc đời. Thông qua việc hướng dẫn trẻ vẽ bức tranh về thả diều, bố mẹ có thể giúp con hình dung được hình ảnh những cánh đồng cỏ xanh rờn ở đồng quê, một đám trẻ em cùng nhau thả những cánh diều đủ màu sắc bay lượn trên bầu trời xanh. Sự liên tưởng này sẽ giúp trẻ nuôi dưỡng những hình ảnh đẹp về làng quê, hay những cánh diều chấp chới thật sinh động, chuyên chở nhiều ước mơ, cũng như mong muốn của trẻ.
Kéo co là một trò chơi dân gian có tính tập thể cao, rèn luyện sức khỏe, sự dẻo dai và tinh thần đoàn kết. Đồng thời trò chơi cũng rèn luyện cho người chơi sự khéo léo và tính kiên nhẫn. Để chơi được trò này, cần chia làm 2 nhóm với quân số bằng nhau, giữa 2 nhóm kết nối với nhau bằng sợi dây, bên nào kéo làm ngã bên còn lại là nhóm đó sẽ dành chiến thắng.
Trò chơi kéo co là một trò chơi dân gian vô cùng thú vị và rất phổ biến ở thực tế từ xưa cho đến nay. Ngày nay, trò chơi kéo co thường được tổ chức trong các buổi hoạt động ngoại khóa của trường hay các hội thi thể dục thể thao. Chủ đích của trò chơi này không chỉ là vui mà còn giúp cho người chơi rèn luyện thể lực, dẻo dai, khéo léo cùng với tính kiên nhẫn. Vì vậy, khi cho trẻ trải nghiệm chơi kéo, rất có ích cho thể chất của trẻ.
Qua tranh vẽ trò chơi dân gian kéo co, bố mẹ có thể trao đổi và dạy con thêm về việc rèn luyện các kỹ năng làm việc nhóm, tính đồng đội, đoàn kết, lập kế hoạch… Khi hiểu giá trị trò chơi qua tranh, các em cũng nắm bắt được những yếu tố chính cần thiết, để khi trải nghiệm trò chơi thực, trẻ càng dễ cảm nhận và hứng thú với trò chơi hơn.
Trò chơi bịt mắt bắt dê là một trong những trò chơi dân gian dành cho trẻ mẫu giáo từ 3 tuổi. Cách chơi rất đơn giản là một bạn nhỏ được bịt mắt và công việc là phải đi tìm kiếm bạn bè cùng chơi sau từ 10s – 20s. Đây là một trò chơi giúp bé tăng cường thể chất và rèn luyện tính nhanh nhạy, chính xác, khéo léo… Bên cạnh đó trò chơi còn giúp phát triển toàn diện các giác quan. Một trò chơi giúp trẻ phát triển một cách tổng thể cả thể chất lẫn tinh thần.
Những hình ảnh về trò chơi bịt mắt bắt dê từ xưa đến nay đã được các họa sĩ lưu lại qua những bức tranh về đề tài trò chơi dân gian. Rất nhiều tranh vẽ về trò chơi dân gian bịt mắt bắt dê xuất hiện qua thời gian, trong đó nổi tiếng nhất có thể nhắc đến là bức tranh đông hồ về trò chơi bịt mắt bắt dê và lễ hội xuân được người ta lưu giữ cẩn thận.
Ô ăn quan là một trò chơi dân gian có từ lâu đời, xuất phát từ nền nông nghiệp lúa nước của Việt Nam. Đây là trò chơi giúp trẻ em làm quen với tính toán, tăng khả năng tư duy sáng tạo nhạy bén hơn. Để chơi trò này cần có ít nhất 2 người, một hình vẽ chữ nhật chia làm 10 ô nhỏ, 2 người ngồi hai bên, bốc quân rải đi ô bất kỳ, rải đến khi nào gặp một ô trống trù ô quan thì được ăn quân ở ô tiếp theo, ai ăn được nhiều hơn thì người đó thắng. Trò chơi này rất thú vị cho bé nhưng phải từ độ tuổi tiểu học trở lên thì mới có thể chơi được trò này .
Các bức tranh về trò chơi dân gian ô ăn quan đã giúp lưu giữ lại truyền thống tốt đẹp ấy. Ngày này, ở nhiều làng quê Việt Nam vẫn còn rất nhiều trẻ em thường xuyên tổ chức trò chơi ô ăn quan. Thông qua trò chơi này, trẻ được rèn khả năng toán học, tư duy logic, lập luận… Khi bố mẹ chia sẻ với trẻ về ý nghĩa trò chơi này qua tranh, trẻ không chỉ đơn thuần hiểu về trò chơi, còn thấy những giá trị khác ẩn chứa trong trò chơi này nữa.
Từ lâu, câu vè “oẳn tù tì ra cái gì ra cái này” đã trở nên quen thuộc và gần gũi với nhiều thế hệ người dân Việt Nam. Trò chơi này cũng xuất hiện nhiều trong các bức tranh dân gian tái hiện lại cảnh sinh hoạt làng quê vô cùng sống động.
Đây là một trò chơi giúp tăng khả năng phản xạ nhanh nhẹn của đôi tay. Để chơi trò oẳn tù tì cần ít nhất 2 người chơi, cách chơi là 2 người bắt đầu hát cùng câu “oẳn tù tì ra cái gì ra cái này”, kết thúc câu hát người chơi sẽ phải đưa tay ra phía trước, có 4 kiểu là búa – kéo – dùi – lá. Theo thứ tự: búa ăn được kéo, kéo cắt được lá, dùi ăn được lá, dùi ăn được kéo, sau đó sẽ phân ra được người thắng người thua.
Trò chơi dân gian nhảy dây đã gắn liền với tuổi thơ của mỗi người chúng ta. Chắc hẳn khi lớn lên, ai cũng đã từng được chơi trò nhảy dây từ ngày thơ ấu. Những bức tranh vẽ về đề tài trò chơi dân gian nhảy dây sẽ giúp bạn gợi nhớ những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ.
Trò chơi này không chỉ giúp trẻ tăng cường vận động thể chất, mà còn tăng khả năng phán đoán, giúp đôi chân nhanh nhẹn hơn. Để chơi trò nhảy dây cần tối thiểu là 3 người, trong đó, có 2 người cầm 2 đầu dây và quay tròn, người chơi sẽ nhảy ở trong dây, nếu dây chạm chân hoặc để chân vướng vào dây người đó sẽ ra để quay dây cho người khác. Thông qua miêu tả trên, các bạn có thể giúp trẻ tưởng tượng và vẽ lại sao cho hợp lý.
Rồng rắn lên mây là một trò chơi dân gian được nhiều thế hệ trẻ em chơi. Trò chơi này mang tính giáo dục cao, đồng thời rèn luyện tính nhanh nhẹn, khéo léo, tôn trọng kỷ luật, phát huy tính đoàn kết và phát triển ngôn ngữ lưu loát. Thông qua các tranh vẽ về trò chơi rồng rắn lên mây có thể thấy được phần nào sự vui tươi, nhộn nhịp của trò chơi. Tiếp cận tranh, ngay từ đầu trẻ cũng ít nhiều thấy được sự vui tươi này và thêm hào hứng hơn khi tham gia trò chơi ở thực tế.