Cập nhật thông tin chi tiết về Soạn Bài Trong Lòng Mẹ ( Trích Những Ngày Thơ Ấu mới nhất trên website Maiphuongus.net. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Muốn soạn bài trong lòng mẹ hay và đầy đủ? Bạn đừng bỏ qua bài viết này của Đọc Tài Liệu
Qua phần sơ lược kiến thức cùng hướng dẫn trả lời câu hỏi sách giáo khoa chi tiết, qua bài soạn này bạn sẽ nắm vững các kiến thức quan trọng của bài học trong lòng mẹ trong chương trình học môn ngữ văn 8.
Cùng tham khảo…
Hướng dẫn soạn bài trong lòng mẹ chi tiết
Hướng dẫn trả lời chi tiết các câu hỏi phần Đọc – Hiểu văn bản trang 20 sách giáo khoa:
1 – Trang 20 SGK
Phân tích nhân vật bà cô trong cuộc đối thoại giữa bà ta với chú bé Hồng
+ Lời hỏi lần thứ nhất: “Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày không?…
Nét mặt khi cười rất kịch, giọng nói rất cay độc.”
– Gợi dậy nỗi đau của chú bé, để nói xấu về người mẹ.
+ Lời hỏi thứ hai: “Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu?”
+ Mỉa mai, chế giễu mẹ cậu bé, dù biết rằng mẹ cậu rất nghèo khổ nhưng vẫn cố tình nói mỉa.
+ Lời nói lần thứ ba: “Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mơ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ!”
Tươi cười khi nói về tình cảnh thảm thương của mẹ chú bé “ăn mặc rách rưới, mặt xanh bảng, người gầy rạc. Trong lúc cậu bé đau đớn phẫn uất nước mắt ròng ròng.
+ Đánh vào nỗi đau đớn trong lòng cậu bé, nhằm chia rẽ tình mẹ con; gieo rắc vào trong đầu cậu bé Hồng những hoài nghi để cậu khinh miệt và ruồng rẫy mẹ. Cười cợt trên nỗi đau khổ của cháu bé; nhục mạ hoàn cảnh đáng thương của người em dâu góa bụa; nghèo khổ đang tha phương cầu thực kiếm sống ở phương xa.
➨ Bà cô là người độc ác; nham hiểm, sống tàn nhẫn không có lòng vị tha, bao dung. Bà cô đại diện cho những thành kiến; những hủ tục đầy đọa người phụ nữ trong xã hội cũ.
2 – Trang 20 SGK
Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh được thể hiện như thế nào?
Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh được bộc lộ trong hai hoàn cảnh: khi nghe bà cô nói những lời giả dối, thâm độc về mẹ và khi bất ngờ gặp mẹ trở về.
* Biểu hiện của chú bé khi bà cô xúc phạm mẹ
+ Tình cảnh của Hồng: cha mất, mẹ xa quê kiếm sống vì nợ nần túng quẫn, Hồng sống nhờ vào bà nội, rất thiếu thốn tình thương, non một năm ròng người mẹ không gửi thư, không gửi quà; không nhắn một lời thăm con, nhưng Hồng không mảy may oán trách.
+ Phản ứng tâm lí của Hồng trước những lời xúc phạm của bà cô: với trái tim nhạy cảm, dễ bị tổn thương, Hồng rất tỉnh táo và cảnh giác cao độ; Hồng đã ứng đối rất thông minh. Ban đầu cúi đầu không đáp; bà cô vẫn tiếp tục tấn công Hồng vẫn dứt khoát: “Không! Cháu không muốn vào”. Và đến khi bà cô đánh đúng vào chỗ hiểm yếu nhất “thăm em bé chứ” thì cậu bé Hồng lúc đó nước mắt chan hòa đầm đìa.
+ Tình cảm đối với mẹ:
Dụng ý của bà cô là gieo rắc những hoài nghi trong đầu Hồng về người mẹ để Hồng xa lánh ruồng rẫy, thế nhưng tình yêu thương và lòng kính mến mẹ không hề bị “những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm”, ngược lại chú càng thương mẹ, càng muốn bảo vệ mẹ.
* Khi nghe tin mẹ sinh em bé mới với người chồng khác, Hồng khóc ròng ròng không phải sợ mình bị mẹ bỏ rơi mà vì thương mẹ, căm tức những thành kiến tàn ác để mẹ phải xa lìa anh em và sinh nở một cách giấu giếm.
* Khi nghe bà cô nói về tình cảnh rách rưới, nghèo khổ của mẹ dụng ý là cậu bé khinh rẫy mẹ. Lúc đấy trong lòng Hồng trào lên cơn sóng cảm xúc mãnh liệt, vừa thương yêu, vừa căm tức những định kiến bất công tàn bạo:
“Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết về ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.”
Suy nghĩ rất sâu sắc xuất phát từ lòng yêu thương vô bờ đối với người mẹ.
* Biểu hiện tình yêu của cậu bé Hồng khi gặp mẹ:
+ Niềm đợi chờ khao khát: Sống trong cảnh thiếu thốn tình thương của người mẹ, trong trái tim của cậu bé Hồng luôn khắc khoải một nỗi chờ mong chính vì vậy mới thoáng thấy bóng người giống mẹ chú đã gọi rối rít: “Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi!…” mà không cần kiểm chứng người đó có đúng là mẹ mình không? – Niềm khát khao ấy được ví như là người bộ hành khát nước giữa sa mạc.
+ Sự cương quyết khi được gặp mẹ: Diễn tả niềm vui sắp được gặp mẹ của cậu bé Hồng, tác giả diễn tả hàng loạt hành động liên tiếp dồn dập, gấp gáp thể hiện sự cuống quýt, vội vã của cậu bé.
Tôi liền đuổi theo
Gọi bối rối
Tôi đuổi kịp
Thở hồng hộc
Trèo lên xe, ríu cả hai chân
òa lên khóc rồi cứ thế nức nở
➨
* Sự sung sướng hồi hộp khi được gặp mẹ.
* Tiếng khóc giải tỏa bao nhiêu uất ức dồn nén bấy lâu.
+ Cảm giác sung sướng khi được ở trong lòng mẹ: Được tác giả miêu tả rất tỉ mỉ tinh tế.
* Ngắm nhìn chân dung của mẹ một cách thỏa thích sau bao ngày mong nhớ “gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi bật màu hồng của hai gò má”.
* Cảm giác mơn man sung sướng, của niềm hạnh phúc lớn lao, ngọt ngào khi được nằm trong lòng mẹ:
“Tôi ngồi trên đệm xe, đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bỗng lại mơn man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường”.
Đoạn văn là bài ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng và bất diệt . Sự cảm nhận từ hơi ấm, mùi thơm, cái dịu dàng vuốt ve ôm ấp của mẹ làm cho cậu bé chìm đi trong sự ngây ngất sung sướng “rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại”. Trong giây phút đó, cậu bé dường như quên hết tất cả những đau khổ những lời nói độc địa của bà cô, chỉ còn sự êm dịu, rạo rực, ngây ngất trong lòng mẹ.
Tham khảo thêm những bài văn phân tích nhân vật bé Hồng trong đoạn trích Trong lòng mẹ hay đã được Đọc Tài Liệu biên soạn.
3 – Trang 20 SGK
Qua đoạn trích “Trong lòng mẹ”, em hãy chứng minh rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình.
Chất trữ tình của một tác phẩm thường được toát lên từ các phương diện: đối tượng, nội dung và phương thức thể hiện. Có thể phân tích chất trữ tình của đoạn trích Trong lòng mẹ qua những mặt cụ thể sau:
+ Đối tượng, nội dung thể hiện:
* Tình huống và nội dung câu chuyện.
* Dòng cảm xúc phong phú của chú bé Hồng.
Trong quá trình diễn biến này, mọi cảm xúc (nỗi xót xa tủi nhục, lòng căm giận sâu sắc, quyết liệt, tình yêu thương nồng nàn, thắm thiết) đều bị dồn nén rồi được đẩy lên ngày một cao và đến cực điểm.
+ Phương thức thể hiện:
* Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể với bộc lộ cảm xúc.
* Các hình ảnh thể hiện tâm trạng: các so sánh đều gây ấn tượng và giàu sức gợi cảm.
* Lời văn giàu cảm xúc, nhiều khi mê say khác thường.
4 – Trang 20 SGK
Qua văn bản trích giảng, em hiểu thế nào là hồi kí?
Hồi kí là một thể loại thuộc loại hình kí kể lại những biến cố đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả là người tham dự hoặc chứng kiến… Người viết hồi kí chỉ tiếp nhận và ghi chép phần hiện thực mà tác giả nhìn rõ hơn cả dựa trên cơ sở những ấn tượng và hồi ức riêng trực tiếp của mình. Hơn nữa, bản thân người viết hồi kí luôn luôn được mô tả trình bày ở bình diện thứ nhất.
5 – Trang 20 SGK
Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng. Nên hiểu thế nào về nhận định đó. Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, em hãy chứng minh nhân vật trên.
Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, ta thấy nhà văn Nguyên Hồng đã thể hiện cái nhìn thông cảm với những khổ đau của người phụ nữ. Bênh vực, bảo vệ khát vọng hạnh phúc cho họ (góa chồng; đi bước nữa) trước những hủ tục khắt khe cổ hủ của xã hội phong kiến; định kiến “gái chính chuyên một chồng”, đoạn tang ba năm xong mới được đi bước nữa.
– Nguyên Hồng còn là nhà văn của tuổi thơ. Ông hiểu và đồng cảm khát vọng về tình thương trong tâm hồn trẻ thơ, những nỗi đau về tinh thần trong những tâm hồn non trẻ.
Soạn bài trong lòng mẹ ngắn nhất
Nhân vật người cô:
– Vẻ mặt tươi cười, giọng nói ngọt ngào nhưng rất “kịch”
– Cố tình nói mẹ Hồng đang phát tài và ngân dài hai tiếng “em bé”
– Dù lòng chú bé đã “thắt lại”, “nước mắt ròng ròng” nhưng bà cô vẫn tươi cười kể chuyện để Hồng ruồng rẫy, và khinh ghét mẹ.
Bài 2 trang 20 SGK Ngữ văn 8 tập 1
⇒ Qua cuộc đối thoại, ta thấy bà cô là người có những rắp tâm tanh bẩn, là người ra vẻ quan tâm nhưng thực chất là ý đồ xấu, chia rẽ tình cảm mẹ con giữa Hồng và mẹ, cố dựng chuyện để Hồng giận mẹ.
Tình yêu thương của chú bé Hồng đối với mẹ:
+ Thấy căm ghét những hủ tục đã đày đọa mẹ khiến mẹ phải khổ và càng thấy thương mẹ hơn khi nghe những lời xúc phạm tới mẹ mình.
Bài 3 trang 20 SGK Ngữ văn 8 tập 1
+ Sung sướng đến cực độ, hạnh phúc vỡ òa khi được gặp lại mẹ sau bao ngày xa cách.
Văn của Nguyên Hồng giàu chất trữ tình
– Tình huống truyện: bà cô thâm độc muốn chú bé oán ghét mẹ mình nhưng ngược lại, chú lại luôn tin và thương mẹ mình nhiều hơn.
– Dòng cảm xúc của Hồng: Niềm mong nhớ, thương mẹ da diết, đau đớn tủi nhục, căm giận, phẫn nộ, tình yêu nồng nàn, sâu sắc…
– Phương thức biểu đạt: kết hợp giữa tự sự và biểu cảm.
Bài 4 trang 20 SGK Ngữ văn 8 tập 1
– Lời văn: những câu văn so sánh độc đáo giàu hình ảnh, gợi cảm xúc mãnh liệt
Bài 5 trang 20 SGK Ngữ văn 8 tập 1
Hồi kí là truyện kể từ bằng chính ngôi kể tác giả kể về những sự kiện có thật trong quá khứ mà tác giả đã chứng kiến hoặc trải qua.
– Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng tức là những tác phẩm ông viết đa phần là về phụ nữ và nhi đồng, về những câu chuyện, những tâm lí, tình cảm của họ.
Viết về tình mẫu tử thiêng liêng sâu nặng giữa chú bé Hồng và mẹ.
Dù xa cách mẹ, người cô luôn ở bên nói xấu mẹ nhưng Hồng càng thương và tin tưởng mẹ; hạnh phúc khi gặp mẹ.
Người mẹ vì hoàn cảnh phải xa con nhưng khi trở về vội vã ôm con vào lòng, chở che, vỗ về con.
– Đoạn trích “Trong lòng mẹ” đã minh chứng điều đó:
Kiến thức cơ bản
Những kiến thức bạn ghi nhớ của bài học này:
Nguyên Hồng (1918-1982) tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng; quê ở Thành phố Nam Định. Trước Cách mạng, ông sống chủ yếu ở Thành phố cảng Hải Phòng trong một xóm lao động nghèo.
Ngay từ tác phẩm đầu tay, Nguyễn Hồng đã hướng ngòi bút về những người cùng khổ gần gũi mà ông yêu thương thắm thiết. Sau Cách mạng, Nguyên Hồng tiếp tục bền bỉ sáng tác; ông viết cả tiểu thuyết, kí, thơ, nổi bật hơn cả là các bộ tiểu thuyết sử thi nhiều tập.
Nguyên Hồng được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Tác phẩm chính: “Bỉ vỏ, Những ngày thơ ấu, Cửa biển…”
“Những ngày thơ ấu” là tập hồi kí kể về tuổi thơ cay đắng của tác giả. Tác phẩm gồm 9 chương, đăng trên báo năm 1938, in thành sách lần đầu năm 1940. Đoạn trích “Trong lòng mẹ” là chương IV của tác phẩm.
+ Đoạn trích “Trong lòng mẹ”; trích hồi kí “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng, đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng, tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn đối với người mẹ bất hạnh.
Giá trị nội dung
Đoạn văn “Trong lòng mẹ” trích hồi kí ” Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng đã kể lại một cách chân thực và cảm động những cay đắng và tủi cực cùng tình yêu thương cháy bỏng của nhà văn thời thơ ấu đối với người mẹ bất hạnh, đáng thương của mình
Giá trị nghệ thuật
– Lời văn nhẹ nhàng, tình cảm, giàu hình ảnh và chan chứa cảm xúc
– Mạch truyện, mạch cảm xúc tự nhiên, chân thực
– Kết hợp lời văn kể chuyện với miêu tả, biểu cảm
– Khắc họa thành công hình tượng nhân vật bé Hồng thông qua lời nói, hành động, tâm trạng sinh động chân thật.
Nghe bài giải Trong lòng mẹ
[ĐỪNG SAO CHÉP] – Bài viết này chúng tôi chia sẻ với mong muốn giúp các bạn tham khảo, góp phần giúp cho bạn có thể để tự soạn bài trong lòng mẹ một cách tốt nhất. “Trong cách học, phải lấy tự học làm cố” – Chỉ khi bạn TỰ LÀM mới giúp bạn HIỂU HƠN VỀ BÀI HỌC và LUÔN ĐẠT ĐƯỢC KẾT QUẢ CAO.
Soạn Bài Trong Lòng Mẹ (Trích Những Ngày Thơ Ấu)
1. Phân tích nhân vật người cô trong cuộc đối thoại giữa bà ta với chú bé Hồng.
(Gợi ý : Chú ý vẻ mặt “tươi cười”, giọng nói “ngọt ngào”, cử chỉ thân mật của người cô đối với chú bé Hồng mà tác giả gọi là “rất kịch”. Bà ta muốn gì khi nói rằng mẹ chú đang “phát tài” và nhất là cố ý phát âm hai tiếng “em bé” ngân dài thật ngọt ? Vì sao những lời lẽ của bà ta đã khiến lòng chú bé “thắt lại”, “nước mắt ròng ròng” …? Qua cuộc hội thoại, em thấy nhân vật bà cô là người như thế nào ?)
2. Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh được thể hiện như thế nào ?
(Gợi ý : Cần chú ý phân tích :
– Phản ứng tâm lí của chú bé khi nghe những lời giả dối, thâm độc xúc phạm sâu sắc tới mẹ chú.
– Cảm giác sung sướng cực điểm của chú khi gặp lại và nằm trong lòng người mẹ mà chú mong chờ mỏi mắt.)
3. Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, hãy chứng minh rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình.
4. Qua đoạn trích, em hiểu thế nào là hồi kí ?
5. Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng. Nên hiểu như thế nào về nhận định đó ? Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, em hãy chứng minh nhận định trên.
A. Bố cục
– Phần 1 : Từ đầu … người ta hỏi đến chứ? : cuộc đối thoại người cô với bé Hồng.
– Phần 2 : Còn lại : cuộc gặp gỡ giữa hai mẹ con.
B. Tóm tắt
Vì hoàn cảnh bố chết, mẹ đi làm ăn xa, bé Hồng phải sống trong cảnh thiếu thốn tình cảm. Người cô nói chuyện với bé Hồng. Bà tìm mọi cách để chia lìa tình mẹ con. Nhưng bé vẫn luôn luôn thương nhớ, kính yêu mẹ. Rồi bé được gặp lại mẹ mình với những cảm giác sung sướng khi thoáng thấy bóng mẹ, đặc biệt là niềm hạnh phúc vô bờ khi được mẹ ôm vào lòng và được hưởng những cảm giác ấm áp, hạnh phúc.
Đọc – Hiểu văn bản
Câu 1 trang 20 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Phân tích nhân vật người cô trong cuộc đối thoại giữa bà ta với chú bé Hồng.
(Gợi ý : Chú ý vẻ mặt “tươi cười”, giọng nói “ngọt ngào”, cử chỉ thân mật của người cô đối với chú bé Hồng mà tác giả gọi là “rất kịch”. Bà ta muốn gì khi nói rằng mẹ chú đang “phát tài” và nhất là cố ý phát âm hai tiếng “em bé” ngân dài thật ngọt ? Vì sao những lời lẽ của bà ta đã khiến lòng chú bé “thắt lại”, “nước mắt ròng ròng” …? Qua cuộc hội thoại, em thấy nhân vật bà cô là người như thế nào ?)
Trả lời :
Thứ 1: “Một hôm, cô tôi gọi tôi đến bên cười hỏi :
– Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày không ?”
Điều đáng chú ý ở đây là bà cô cười hỏi chứ không phải lo lắng hỏi, nghiêm nghị hỏi, lại càng không phải âu yếm hỏi. Lẽ thường, câu hỏi đó sẽ được trả lời rằng có, nhất là đối với chú bé vốn dĩ thiếu thốn một tình thương ủ ấp. Nhưng vốn nhạy cảm, nặng tình thương yêu và lòng kính mến mẹ, chú bé Hồng lập tức “nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô tôi kia”. Vì thế, chú cúi đầu không đáp.
Thứ 2 : Không thể để tình thương yêu và lòng kính mến mẹ lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến, chú bé Hồng đã ứng đối rất thông minh, đầy tự tin : “Không ! Cháu không muốn vào, cuối năm thế nào mợ cháu cũng về”. Cuộc đối thoại tưởng chừng sẽ chấm dứt sau câu trả lời có vẻ “bất cần” mà thực ra đầy suy nghĩ ấy.
Nhưng không ! Bà cô nào đã chịu buôn tha !
Bà ta hỏi luôn, giọng vẫn ngọt : “Sao lại không vào ? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu !”. Cùng với giọng “ngọt”, bình thản mà mỉa mai ấy là hai con mắt long lanh chằm chặp đưa nhìn chú bé. Điều này chứng tỏ bà cô cứ muốn kéo đứa cháu đáng thương vào một trò chơi ác độc đã dàn tính sẵn. Rồi chú bé đã im lặng cúi đầu, khóe mắt đã cay cay, bà cô vẫn tiếp tục “tấn công”. Cái cử chỉ “liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng” lúc ấy mới giả dối, mới độc ác làm sao ! “Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ”. Đến câu này người nói không chỉ lộ rõ sự ác ý mà còn chuyển sang chiều hướng châm chọc, nhục mạ. Quả không gì cay đắng bằng khi vết thương lòng bị người khác lại chính là cô mình – cứ xăm soi hành hạ. “Hai tiếng “em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn”. Giọng điệu bà cô lúc này quả là cay nghiệt, già dặn trước chú bé đáng thương và bị động.
Thứ 3 : Cho đến khi chú bé phẫn uất, nức nở, nước mắt ròng ròng rớt xuống rồi “cười dài trong tiếng khóc” … bà cô vẫn chưa chịu buông tha. Đối lập lại trạng thái tâm hồn đau đớn, xót xa như bị cào gai, xát muối của đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh đến ghê rợn của người cô. Cần chú ý câu tả : “Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể các câu chuyện cho tôi nghe”. Tình cảnh túng quẫn, hình ảnh gầy guộc, rách rưới của người mẹ chú bé được bà cô miêu tả một cách tỉ mỉ với vẻ thích thú rõ rệt.
Cử chỉ vỗ vai, nhìn vào mặt đứa cháu rồi đổi giọng làm ra nghiêm nghị của bà cô sau đó thực ra là sự thay đổi đấu pháp tấn công. Dương như đã đánh đến miếng đòn cuối cùng – khi thấy đứa cháu tức tưởi, phẫn uất đến đỉnh điểm – bà ta mới hạ giọng tỏ sự ngậm ngùi thương xót người đã mất. Đến đây, sự giả dối thâm hiểm mà trơ trẽn của bà cô đã phơi bày toàn bộ.
Từ phân tích các bước trên, rút ra bản chất của nhân vật bà cô : lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm. Đó là một hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mủ ruột rà trong cái xã hội thực dân nửa phong kiến lúc bấy giờ.
Câu 2 trang 20 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Tình yêu thương mãnh liệt của chú bé Hồng đối với người mẹ bất hạnh được thể hiện như thế nào ?
(Gợi ý : Cần chú ý phân tích :
– Phản ứng tâm lí của chú bé khi nghe những lời giả dối, thâm độc xúc phạm sâu sắc tới mẹ chú.
– Cảm giác sung sướng cực điểm của chú khi gặp lại và nằm trong lòng người mẹ mà chú mong chờ mỏi mắt.)
Trả lời :
Càng nhận ra lòng thâm độc của bà cô, chú bé Hồng càng đau đớn uất hận, càng trào lên cảm xúc yêu thương mãnh liệt đối với người mẹ tội nghiệp của mình. Diễn biến tâm trạng nhân vật chú bé Hồng theo trình tự thời gian, trong mối quan hệ với các lời nói, cử chỉ của nhân vật bà cô :
– Những ý nghĩ, cảm xúc của chú bé khi trả lời bà cô :
+ Mới đầu, nghe bà cô hỏi, lập tức trong kí ức chú bé sống dậy hình ảnh vẻ mặt rầu rầu và sự hiền từ của mẹ. Từ “cúi đầu không đáp” đến “cũng đã cười và đáp lại cô tôi” là một phản ứng thông minh xuất phát từ sự nhạy cảm và lòng tin yêu mẹ của chú bé. Bởi chú nhận ra ngay những ý nghĩa cay độc tron giọng nói và trên nét mặt của bà cô nhưng lại không muốn tình thương yêu và lòng kính mến mẹ bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến.
+ Sau lời hỏi thứ hai của bà cô, lòng chú bé càng thắt lại, khóe mắt đã cay cay. Đến khi mục đích mỉa mai, nhục mạ của bà cô đã trắng trợn phơi bày ở lời nói thứ ba thì lòng đau đớn, phẫn uất của chú bé không còn nén nổi : “Nước mắt tôi đã ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa đầm đìa ở cằm và ở cổ”. Cái “cười dài trong tiếng khóc” để hỏi lại sau đó thể hiện sự kìm nén nỗi đau xót, tức tưởi đang dâng lên trong lòng.
+ Tâm trạng đau đớn, uất ức của chú bé đang đến cực điểm khi nghe bà cô cứ tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình. Nguyên Hồng đã bộc lộ lòng căm tức tột cùng ở những giây phút này bằng các chi tiết đầy ấn tượng. Lời văn lúc này dồn dập với các hình ảnh, các động từ mạnh mẽ : “Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiền cho kì nát vụn mới thôi”.
– Cảm giác sung sướng cực điểm khi được ở trong lòng mẹ.
+ Chú ý hành động chạy đuổi theo chiếc xe của chú bé Hồng với các cử chỉ vội vã, bối rối, lập cập. Vừa được ngồi lên xe của mẹ, chú bé “òa lên khóc rồi cứ thế nức nở”. Giọt nước mắt lần này khác hẳn với lần trước (khi trả lời bà cô) : dỗi hờn mà hạnh phúc, tức tưởi mà mãn nguyện.
+ Cảm giác sung sướng đến cực điểm của đứa con khi được ở trong lòng mẹ được Nguyên Hồng diễn tả bằng cảm hứng đặc biệt say mê cùng những rung động vô cùng tinh tế. Cần chú ý phân tích thật kĩ đoạn văn này. Nó vẽ nên một không gian của ánh sáng, của mà sắc, của hương thơm vừa lạ lùng vừa gần gũi. Nó là hình ảnh về một thế giới đang bừng nở, hồi sinh, một thế giới dịu dàng kỉ niệm và ấm áp tình mẫu tử…
Chú bé Hồng bồng bềnh trôi trong cảm giác vui sướng, rạo rực, không mảy may nghĩ ngợi gì. Những lời cay độc của bà cô, những tủi cực vừa qua bị chìm đi giữa dòng cảm xúc miên man ấy.
Đoạn trích Trong lòng mẹ, đặc biệt phần cuối này, là bài ca chân thành và cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diện.
Câu 3 trang 20 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, hãy chứng minh rằng văn Nguyên Hồng giàu chất trữ tình.
Ở chương Trong lòng mẹ, có thể thấy chất trữ tình thấm đượm ở nội dung câu chuyện được kể, ở những cảm xúc căm giận, xót xa và yêu thương đều lên đến cao độ, thống thiết và ở cách thể hiện (giọng điệu, lời văn…) của tác giả.
Chất trữ tình trong chương Trong lòng mẹ thể hiện qua mấy phương diện cụ thể sau :
Câu 4 trang 20 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Qua đoạn trích, em hiểu thế nào là hồi kí ?
Hồi kí là một thể loại kí kể lại những sự việc đã xảy ra trong quá khứ mà người kể là người tham dự hoặc chứng kiến, tác giả là người xưng tôi.
Câu 5 trang 20 – SGK Ngữ Văn 8 tập 1 : Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng. Nên hiểu như thế nào về nhận định đó ? Qua đoạn trích Trong lòng mẹ, em hãy chứng minh nhận định trên.
Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng vì :
– Có cái nhìn thông cảm, thấu hiểu với những khổ đau người phụ nữ giữa những hủ tục khắt khe, người con trẻ với khát vọng tình thương, nỗi đau tinh thần.
– Nhà văn am hiểu sâu sắc về phụ nữ và trẻ nhỏ, có sự nắm bắt cá tính và tâm lí nhân vật qua lời văn giàu cảm xúc, ngọt ngào.
Qua đoạn trích Trong lòng mẹ :
– Nhân vật bà cô đại diện những hủ tục phong kiến còn tồn tại.
– Nhân vật mẹ Hồng: hiện sinh hình ảnh người phụ nữ tảo tần, chịu nhiều vất vả, điều tiếng tủi nhục.
– Nhân vật bé Hồng: sống trong cảnh thiếu thốn tình cảm, mất mát trong gia đình.
Giáo Án Ngữ Văn Lớp 8 Tiết 5 &Amp; 6: Văn Bản: Trong Lòng Mẹ (Trích Những Ngày Thơ Ấu)
Ngày giảng: /8/2011 Bài 2 -Tiết 5. Văn bản: TRONG LÒNG MẸ. (Trích Những ngày thơ ấu) – Nguyên Hồng- I.Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức: – Khái niệm thể loại hồi kí – Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ – Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật – Ý nghĩa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng. 2. Kỹ năng: – Rèn luyện kĩ năng đọc- hiểu một văn bản hồi kí – Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3. Thái độ: – Giáo dục tình cảm yêu thương, đùm bọc, chân thành, đồng cảm với nỗi đau của mọi người (chú bé Hồng). II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục: Giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. Xác định giá trị bản thân: trân trọng tình cảm gia đình, tình mẫu tử, biết cảm thong với nỗi bất hạnh của người khác. III. Đồ dùng dạy học: 1. Giáo viên: Chân dung nhà văn Nguyên Hồng. -Bức tranh trong sgk (phóng to): Sử dụng cho học sinh quan sát và trình bày cảm nhận của mình. 2. Học sinh: Đọc, tóm tắt, soạn bài theo hướng dẫn của giáo viên. IV. Phương pháp: Thuyết trình, đàm thoại. V. Tổ chức giờ học: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra đầu giờ: Hỏi: Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật “tôi” ngày đầu tiên đến trường? 3. Bài mới: *Khởi động:1’ Nhà văn Nguyên Hồng luôn hướng ngòi bút vào những người cùng khổ, gần gũi mà ông yêu thương thắm thiết. Một trong những tác phẩm tiêu biểu cho tinh thần ấy là tác phẩm “Những ngày thơ ấu” mà hôm nay chúng ta tìm hiểu đoạn trích Trong lòng mẹ. *Hoạt động 1: Hướng dẫn HS đọc – tìm hiểuvăn bản. – Mục tiêu: HS nắm được nội dung văn bản, giải thích các từ khó, tìm hiểu nhân vật bà cô. – Thời gian: Hoạt động của thầy-trò Nội dung – GV hướng dẫn: giọng đọc bà cô (nghiệt ngã, cay độc), bé Hồng (dè dặt, đề phòng….). Giáo viên: Đọc mẫu. Học sinh đọc. GV nhận xét. GV: Tóm tắt nội dung đoạn trích? Hỏi: Trình bày hiểu biết của em về tác giả? Giáo viên: Sử dụng tranh chân dung tác giả. MR: Ông là người rất bình dị trong sinh hoạt: Anh bình dị đến như lập dị. áo quần ư? Rách vá có sao đâu? Nguyên Hồng là người giàu tình cảm, dẽ xúc động, dễ rung động, có trái tim nhạy cảm.Trong khi nói về các nhân vật của mình nhà văn nhiều lần đã khóc vì họ. Đúng như nhà thơ Đào Cảng đã viết: “Dễ xúc động anh thường hay dễ khóc Trải đau nhiều nên thương cảm nhiều hơn”. – Nguyên Hồng là nhà văn của những người cùng khổ. Hỏi: Kể tên những tác phẩm chính của ông? – Bỉ vỏ – tiểu thuyết- 1938 – Những ngày thơ ấu – 1938 – Trời xanh – tập thơ- 1960 – Cửa biển- bộ tiểu thuyết. – Núi rừng Yên Thế. – Bước đường viết văn – Hồi kí 1970 Hỏi: Em biết gì về tập tiểu thuyết Những ngày thơ ấu? (Thể loại, ngôi kể). (Ngôi thứ nhất-chính là tác giả kể chuyện đời mình một cách trung thực và chân thành). Giải thích từ “rất kịch”? “Tha hương cầu thực” có nghĩa là gì? Hướng dẫn hs tìm hiểu Bố cục Vân bản Hỏi: Đoạn trích chia mấy phần? Nội dung từng phần? HS: -Từ đầungười ta hỏi đến chứ: Cuộc trò chuyện của bé Hồng với bà cô. -Còn lại: Cuộc gặp gỡ giữa hai mẹ con bé Hồng. Hỏi: Đoạn trích có những nhân vật nào? Nhân vật chính là ai? Trả lời: Bà cô, bé Hồng, mẹ bé Hồng. Bé Hồng là nhân vật chính. Hướng dẫn hs tìm hiểu nội dung văn bản Hỏi: Cảnh ngộ của bé Hồng được giới thiệu như thế nào? Hỏi: Qua cảnh ngộ đó em hiểu gì về tình cảnh của bé Hồng? Trả lời: Sống thiếu thốn tình cảm. GV:Khi nghe những lời giả dối, thâm độc của bà cô đối với mẹ, bé Hồng có phản ứng và tâm trạng như thế nào? Hỏi: Mới đầu khi nghe cô hỏi, hình ảnh người mẹ sống dậy trong kí ức chú bé như thế nào? Giáo viên: Tính cách bà cô bộc lộ qua 3 bước- tương ứng với cuộc đối thoại. Giờ này ta dừng lại tìm hiểu tính cách bà cô ở bước 1. HS đọc: “Một hômcho tôi lấy một đồng quà. Hỏi: Bà cô bé Hồng xuất hiện trước mắt bé Hồng như thế nào? HSTL-GV chốt Hỏi: Miệng hỏi như vậy nhưng nét mặt bà cô hiện lên như thế nào? Hỏi: Hồng nhận ra điều gì trong ý nghĩ của bà cô? Hỏi: Em có nhận xét gì về lời nói và thái độ của bà cô? Qua đó em hiểu gì về thái độ của bà cô? Bình: Cử chỉ đầu tiên của bà cô là cười hỏi cháu-nụ cười và câu hỏi có vẻ quan tâm, thương cháu, lại đánh vào tính thích chuyện mới lạ,thích đi xa khiến người đọc vội vàng lầm tưởng là một bà cô tốt bụng, thương chị, thương cháu nhưng chính bé Hồng bằng sự nhạy cảm và thông minh đã nhận ra những “rắp tâm tanh bẩn” của bà cô. 1. Đọc. a) Tác giả : – Nguyễn Nguyên Hồng (1918-1982), quê Nam Định. – Là nhà văn của những người cùng khổ, có nhiều sáng tác ở các thể loại tiểu thuyết, thơ, kí b) Tác phẩm : – Những ngày thơ ấu: Hồi kí (tự sự) gồm 9 chương. – Đoạn trích thuộc chương IV. c) Chú thích:1, 2, 5, 8, 14, 17. -Hồi kí: thể văn ghi chép, kể lại những biến cố đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả đồng thời là người kể, người tham gia hoặc chứng kiến. II. Bố cục: 2 phần. III. Tìm hiểu văn bản. 1, Cảnh ngộ của bé Hồng: -Mồ côi bố, cái mũ trắng của bé Hồng còn “quấn băng đen”. -Mẹ tha phương cầu thực mãi chưa về. -Sống nhờ gia đình bên nội. 4. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà:3’ Hỏi: Tóm tắt đoạn trích “Trong lòng mẹ”? -Học bài, nắm nội dung. Chuẩn bị tiếp các câu hỏi 2, 3, 4 (SGK); xem bài tập luyện tập. ******************************************** Ngày soạn: /8/2011 Ngày giảng: /8/2011 Bài 2 -Tiết 6: Văn bản : TRONG LÒNG MẸ. ( Tiếp) (Trích Những ngày thơ ấu) – Nguyên Hồng- I.Mục tiêu bài học: 1. Kiến thức: – Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ – Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật – Ý nghĩa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng. 2. Kỹ năng: – Rèn luyện kĩ năng đọc- hiểu một văn bản hồi kí – Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3. Thái độ: – Giáo dục tình cảm yêu thương, đùm bọc, chân thành, đồng cảm với nỗi đau của mọi người (chú bé Hồng). II. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục: Giao tiếp: trao đổi, trình bày suy nghĩ, cảm nhận của bản thân về giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. Xác định giá trị bản thân: trân trọng tình cảm gia đình, tình mẫu tử, biết cảm thông với nỗi bất hạnh của người khác. III. Đồ dùng dạy học: 1. Giáo viên: Chân dung nhà văn Nguyên Hồng. -Bức tranh trong sgk (phóng to): Sử dụng cho học sinh quan sát và trình bày cảm nhận của mình. 2. Học sinh: Đọc, tóm tắt, soạn bài theo hướng dẫn của giáo viên. IV. Phương pháp: Thuyết trình, đàm thoại. V. Tổ chức giờ học: 1.Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra đầu giờ: Tóm tắt đoạn trích “Trong lòng mẹ”? 3. Bài mới: *Khởi động:1’ Giờ trước chúng ta đã thấy đựơc bộ mặt tàn nhẫn của bà cô ở bước một và bộ mặt đó được bộc lộ rõ hơn trong hai bước tiếp theo, còn nỗi đau của bé Hồng ra sao và tình cảm của bé Hồng đối với mẹ như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp bài hôm nay. *Hoạt động 1. Hướng dẫn HS đọc-tìm hiểu văn bản – Mục tiêu: HS nhận biết được tính cách của các nhân vật – Thời gian: Hoạt động của thầy-trò Nội dung chính. .Dẫn dắt: Không để tình thương yêu và lòng kính trọng mẹ bị xâm phạm đến, chú bé Hồng đã ứng đối rất thông minh, đầy tự tin: “Không! Cháu không muốn vào, cuối năm thế nào mợ cháu cũng về”. Hỏi: Sau câu trả lời của bé Hồng, bà cô lại hỏi gì? Nét mặt và thái độ của bà ra sao? Hỏi: Khi bà cô nói: “vào mà thăm em bé” là cốt muốn thông báo cho Hồng điều gì? Trả lời: Mẹ của Hồng chưa đoạn tang thầy mà đã chửa đẻ với người khác. Hỏi: Tại sao bà cô lại thông báo cho Hồng biết điều đó? Trả lời: Vì bà muốn hành hạ, nhục mạ đứa bé tự trọng và ngây thơ bằng cách xoáy vào nỗi đau khổ tâm của nó nhằm chia rẽ tình cảm mẹ con. Dẫn dắt: bà vẫn tươi cười kể cho đến khi đứa be uất ức, nức nở, cười dài trong tiếng khóc. Hỏi: Việc bà cô mặc kệ cháu cười dài trong tiếng khóc, vẫn cứ tươi cười kể các chuyện về chị dâu mình, rồi lại đổi giọng, vỗ vai, nghiêm nghị, tỏ ra thương xót anh trai. Tất cả những điều đó đã lộ rõ bản chất gì của bà cô? Trả lời: Lạnh lùng, vô cảm tước nỗi đau đớn, xót xa đến phẫn uất của đứa cháu- sự giả dối thâm hiểm đến trắng trợn của bà cô. Hỏi: Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả tâm lí của tác giả? Qua đó em hiểu bà cô Hồng là người như thế nào? Hỏi: Em hiểu gì về số phận của người phụ nữ trong xã hội thực dân nửa phong kiến? Giáo viên: Bà cô của be Hồng là một người đàn bà lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm. Đó là hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người tàn nhẫn, héo khô cả tình cảm ruột thịt trong xã hội thực dân nửa phong kiến. HSTL-HS khác nhận xét. GV kết luận Hỏi: Khi xa mẹ, bé Hồng đã nghĩ về mẹ như thế nào? Em hiểu gì về tâm trạng của bé Hồng? Hỏi: Khi nói chuyện với bà cô, bé Hồng đã phát hiện ra điều gì? Thái độ của chú ra sao? Hỏi: Từ sự căm tức đó, Hồng có suy nghĩ gì?Tại sao Hồng lại có ý nghĩ như vậy? Trả lời: “Giá những cổ tụcmới thôi”-Căm tức những tục lệ phong kiến. Hỏi: Em có nhận xét gì về tâm trạng bé Hồng khi nói chuyện với bà cô? Trả lời : Tâm trạng thay đổi theo mức độ từ thấp đến cao. Hỏi: Qua đó em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí của tác giả? Cách tả như vậy cho em hiểu điều gì về nhân vật chú bé Hồng? Hỏi: Vì sao khi chưa đoạn tang bố mà mẹ bé Hồng đã chửa đẻ với người khác, mà bé Hồng không hề căm tức? Trả lời: Vì yêu thương mẹ, thấy được sự vô lí, tàn ác của những cổ tục phong kiến lạc hậu . Hỏi: Bé Hồng đã gặp mẹ trong hoàn cảnh và thời gian nào? Giải thích: ảo ảnh? Hỏi: Nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả?Cho biết tác dụng của biện pháp nghệ thuật đó? Hỏi: Khao khát mãnh liệt là thế nên khi gặp mẹ bé Hồng có hành động và tâm trạng như thế nào? Hỏi: Tại sao bé Hồng lại có những cử chỉ như vậy. Gặp mẹ đáng lẽ phải vui nhưng sao bé Hồng lại khóc? Hỏi: Khi được ngồi trong lòng mẹ bé Hồng cảm thấy như thế nào? Hỏi: Nhận xét cách miêu tả của tác giả? Tâm trạng của bé Hồng lúc này như thế nào? Hỏi: Từ những cảm giác ấy, nhà văn đã nhận xét như thế nào? Trả lời : “Phải bé lạiNgười mẹ có một dịu êm vô cùng” Hỏi: Trong suốt mạch truyện lời nhận xét này có ý nghĩa gì? Trong giây phút rạo rực ấy cáI câu của bà cô lại được nhắc lại và bị chìm ngay đi. Trả lời : Vừa khẳng định tình yêu thương vô bờ không có III. Tìm hiểu văn bản. 2.Nỗi cô đơn và niềm khát khao tình mẹ của chú bé Hồng: – Mới đầu nghe người cô hỏi lập tức trong kí ức chú bé sống dậy hình ảnh vẻ mặt rầu rầu và hiền từ của mẹ. – Sau lời hỏi thứ 2 lòng chú bé càng thắt lại, khóe mắt đã cay cay. – Lần thứ 3 nước mắt tôi dòng dòng rớt xuống 2 bên mép rồi chan hòa đầm đìa ở cằm và ở cổ – Khi người cô tươi cười kể về tình cảnh tội nghiệp của mẹ mình cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đầy đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi. 3. Cảm nhận của bé Hồng về tình mẫu tử thiêng liêng, sâu nặng khi gặp mẹ: – Thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, trèo lên xe, ríu cả chân, khóc nức nở. -Sung sướng, hồi hộp khi được gặp mẹ và bao nhiêu sầu khổ, uất nghẹn bị dồn nén nay được giải toả, vỡ oà ra. +Khi ngồi trong lòng mẹ: Thấy mẹ vẫn đẹp, tươi sáng-cảm giác ấm áp mơn man khắp da thịt *Hoạt động 2. Hướng dẫn học sinh tổng kết: – Mục tiêu: HS khái quát nội dung bài học – Thời gian: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu ghi nhớ HS đọc ghi nhớ (2em). GV: Chất trữ tình thể hiện ở chi tiết nào? HS: Chất trữ tình trong đoạn trích thể hiện: – Tình huống và nội dung truyện. – Dòng cảm xúc phong phú của Hồn- Cách thể hiện của tác giả. IV. Ghi nhớ (SGK). *Hoạt động 3. Hướng dẫn HS Luyện tập – Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học vào thực hành. – Thời gian: Hướng dẫn HS Luyện tập Đọc câu hỏi 5 (sgk), nêu yêu cầu HS làm bài, gọi em khá lên nêu kết quả. HS nhận xét GV nhận xét, bổ sung. V. Luyện tập: Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà văn của phụ nữ và nhi đồng, hãy chứng minh qua đoạn trích “Trong lòng mẹ”. – Nguyên Hồng viết nhiều về người phụ nữ và nhi đồng. Ông dành cho họ tấm lòng chan chứa yêu thương và thái độ nâng niu trân trọng. + Diễn tả thấm thía nỗi cơ cực, tủi nhục mà phụ nữ, nhi đồng phải gánh chịu. + Thấu hiểu, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn, đức tính cao quý của họ. 4. Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà:3’ Qua đoạn trích em thấy tình cảm của bé Hồng dành cho mẹ là tình cảm như thế nào? Học bài, nắm nội dung phân tích. Làm các bài tập SGK và SBT. Chuẩn bị: Trường từ vựng. Đọc kĩ bài, trả lời câu hỏi SGK. Xem trước các bài tập.
Giáo Án Bài Những Đứa Trẻ (Trích Thời Thơ Ấu)
2. Kĩ năng 3. Thái độ 1. Giáo viên 2. Học sinh 1. Ổn định tổ chức
* Kiểm diện: Sĩ số
9A:
9C:
2. Kiểm tra
Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạtHĐ1. HDHS đọc và tìm hiểu chú thích:
– Hướng dẫn đọc
I. Đọc và tìm hiểu chú thích
1. Đọc, kể tóm tắt:
2. chú thích:
a. Tác giả:
– Tên thật là A-lêch-xâyPê-S-Cốp bút danh Mac-xim Go-rơ-ki(1868-1936) nhà văn lớn của nước Nga và thế giới thế kỷ 20
– Cuộc đời gặp nhiều gian truân, có tuổi thơ cay đắng, thiếu tình thương, sớm mồ côi cha, sống chủ yếu với ông bà ngoai, phải tự lập kiếm sống bằng nhiều nghề khác nhau
– Tự học, tự rèn luyện và có nghị lực phi thường
H: Nêu xuất xứ của tác phẩm?
b. Tác phẩm:
– Những đứa trẻ được trích từ tiểu thuyết tự thuật “Thời thơ ấu” của Mác- Xim-Go-Rơ-Ki đây là chương 9/13 chương của tiểu thuyết khi A-li-ô-sa khoảng 9,10 tuổi.
– Nhà văn viết tác phẩm này những năm1913-1914. Ông kể lại quãng đời của mình mấy chục năm về trước từ năm lên 3 đến năm lên 10
HĐ2. HDHS đọc- hiểu văn bản :
H: Chia bố cục văn bản?
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Thể loại: Tiểu thuyết
2. Bố cục: 3 phần
– Phần 1: đầu → cúi xuống: Tình bạn tuổi ấu thơ hồn nhiên trong trắng
– Phần 2: tiếp → đến nhà tạo: Tình bạn bị cấm đoán
– Phần 3: Còn lại: Tình bạn vẫn tiếp diễn
Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian, theo ngôi kể thứ nhất
– Phương thức biểu đạt: Tự sự miêu tả và biểu cảm
H: Quan sát văn bản cho biết: hoàn cảnh của những đứa trẻ trong đoạn trích
3. Phân tích
a. Những đứa trẻ sống thiếu tình thương:
– Ba đứa trẻ nhà ông đại tá: Sống trong cảnh giàu sang nhưng mẹ đẻ đã chết ở với gì ghẻ bị bố cấm đoán và luôn bị đánh đòn
– Hai gđình thuộc những thành phần Xh khác nhau(dân thường và quan chức giàu sang) ở cạnh nhà nhau
H: Tìm ra những điểm giống và khác nhau trong hoàn cảnh xuất hiện của chúng?
GV tổng kết
H: Trong thời thơ ấu của mình điều gì để lại ấn tượng sau nhiều năm nhà văn vẫn nhớ?
⇒ Chúng có hoàn cảnh giống nhau: Đều sống thiếu tình thương, thiếu mái ấm của cha mẹ và gia đình nên chúng trở thành thân thiết đó là tình cảm tự nhiên rất ngây thơ, trong trắng, hồn nhiên của trẻ thơ.
→ ấn tượng để lại sâu đậm trong lòng nhà văn: Ngọt ngào của tình cảm trong trắng trẻ thơ đồng thời hình ảnh ông đại tá mặc áo choàng đen như một bóng đen đè nặng lên tuổi thơ của những đứa trẻ sống thiếu tình thương này
H: Cái cách mà bọn trẻ thường chơi với nhau?
b. Tuổi thơ trong sáng, mơ mộng
– Những đứa trẻ đến với nhau theo kiểu trẻ thơ
+ Không đi bằng cổng chính
+ Khi ngồi vắt vẻo trên cây
+ Khi qua cái lỗ, cái ngách hẹp của hàng rào
* Nói chuyện trong tư thế: ngồi xổm, quì xuống, chỉ ” khe khẽ” với nhau.
* Nơi trò truyện: Trên cái xe trượt tuyết đã hỏng.
→ Cuộc hẹn hò vụng trộm là cả một thế giới thần tiên. Cả bọn đều sung sướng, cảm động và “Chúng vừa ngắm nhìn nhau, vừa nói chuyện rất lâu”
H: Những câu chuyện của bọn chúng là gì?
* Truyện của bọn trẻ
– Người kể thì say sưa, khi nào quên thì đợi đấy để chạy về nhà “hỏi lại bà tôi đã”
– Người nghe: chăm chú, nếu không tin thì được giải thích để tin: 2 đứa em : “im lặng lắng nghe” thằng anh: “mỉm cười”
– Cách kể chuyện: đan xen giữa chuyện đời thường và chuyện cổ tích. – – Khéo léo dựng chuyện li kỳ và dẫn dắt truyện rất hấp dẫn tài tình.
H: Nhận xét về cách kể chuyện của nhà văn?
– Những quan sát và nhận xét tinh tế:
– Bằng sự quan sát và cảm nhận tinh tế tác giả đã sử dụng nghệ thuật so sánh thể hiện sự cảm thông của A với nỗi bất hạnh của các bạn nhỏ an ủi yêu quý bạn nhỏ.
– Chuyện đời thường và chuyện cổ tích:
HĐ3. HDHS tổng kết:
H: Cảm nhận về nội dung và nghệ thuật đoạn trích?
– Gọi học sinh đọc ghi nhớ.
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
Tình bạn thân thiết giữa những đứa trẻ sống thiếu tình thương.
2. Nghệ thuật: Biệt tài kể chuyện của nhà văn.
* Ghi nhớ: SGK/ 234
4. Củng cố – luyện tập
300 BÀI GIẢNG GIÚP CON LUYỆN THI LỚP 10 CHỈ 399K
Phụ huynh đăng ký mua khóa học lớp 9 cho con, được tặng miễn phí khóa ôn thi học kì. Cha mẹ hãy đăng ký học thử cho con và được tư vấn miễn phí. Đăng ký ngay!
Tổng đài hỗ trợ đăng ký khóa học: 084 283 45 85
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng….miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Loạt bài Giáo án Ngữ văn lớp 9 chuẩn nhất của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Ngữ văn 9 Tập 1 và Tập 2 theo chuẩn Giáo án của Bộ GD & ĐT.
Bạn đang xem bài viết Soạn Bài Trong Lòng Mẹ ( Trích Những Ngày Thơ Ấu trên website Maiphuongus.net. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!